
منبع : عصر ایران
منبع : تابناک
کد خبر: 12093 زمان انتشار: 03 اردیبهشت 1393 09:03:00
به گزارش خبرنگار مهر، دشت شقایق های کالپوش در 140 کیلومتری شمال میامی قرار دارد و دسترسی به آن به گونه ای است که پس از طی 460 کیلومتر از مسیر تهران به مشهد با رسیدن به شهر زیبای میامی به سمت شمال (جادۀ جاجرم) تغییر مسیر داده و به منطقۀ کالپوش منتهی می شود.
این منطقۀ سرسبز و جنگلی با 14 هزار هکتار جنگل، 30 هزار هکتار مرتع و 34 هزار هکتار مزارع زیر کِشت با بارندگی کافی و اراضی مستعد برای کشاورزی و جنگلداری، در فصل بهار با دشت های مملو از گل های شقایق، در شهریور ماه با گل های آفتابگردان، در پاییز و زمستان با مناظر زیبا و در مجاورت با پناهگاه حیات وحش خوش ییلاق و پارک ملّی گلستان از موقعیت ممتاز گردشگری برخوردار است.
رویش شقایق ها در دشت های حاصلخیز این منطقه همه ساله هزاران بازدید کننده و تورهای طبیعت گرد را از مناطق مختلف کشور به ویژه تهران، مشهد، بجنورد و گرگان به سوی خود جلب می کند.
گیاه شقایق از خانواده (Papaverasea) با گل های قرمز، گرز مرکزی در گل ها و برگ های پهن کنگره دار که ارتفاع آنها حدود 40 تا 50 سانتی متر خواهد رسید، یکی از گیاهان بسیار زیبا تلقی می شود. گل های آن دارای عمری بسیار کوتاه و گلبرگ های آن پایداری کمی برروی کاسبرگ ها دارند. رنگ قرمز پررنگ و حساسیت زیاد گلبرگ ها در پرپر شدن از مصادیق و اصطلاحات ادبی بوده که در متون پارسیان و شعرهای ایرانی به فراوانی از آن ذکر شده است.
بیا کوچه را آب و جارو کنیم کمی شعر تازه بیا رو کنیم بیا تا شقایق در این دشت هست تنِ زخمی عشق را بو کنیم ...
از اواسط اردیبهشت تا اوایل خرداد ماه زمین های زراعی و دامنۀ دشت های زیبای کالپوش به وسعت چندین هکتار پوشیده از گل های شقایقی است که سرخی آن از دوردست ها قابل مشاهده است. گویی خالق هستی چادری سرخ بر دشت های سبز گسترده تا برای دقایقی آدمی را به درک قدرت لایزال خود به تأمل وا دارد.
این منطقه از نظر اقلیمی جزو اقلیم نیمه خشک تا نیمه مرطوب به شمار می رود. واقع شدن در اقلیم نیمه مرطوب از یک سو و وضعیت اراضی کشاورزی (دیمزار) که با کشت گونه های گیاهی مشخص می شود سبب شده تا پوشش گیاهی منطقه از شرایط ویژه ای برخوردار باشد.
علاوه بر گونه های زراعی، انواعی از درختچه های جنگلی نیز در منطقه دیده می شود. در این میان دو مورد از گیاهان منطقه، یعنی گل شقایق و گل آفتابگردان به طور ویژه ای به عنوان امتیاز گردشگری در آمده اند.
قرار گرفتن 10 درصد مناطق نمونۀ گردشگری استان در محدودۀ کالپوش (دشت شقایق و آفتابگردان، جنگل دشت شاد و جنگل و آبشار نام نیک) از اهمیت گردشگری منطقۀ کالپوش و استعداد های بلقوه و خدادای این خطۀ زرخیز از سرزمین هزار نقشمان حکایت دارد.
آنچه این دشت را از دیگر نمونه های مشابه متمایز ساخته و از ویژگی های بارز آن محسوب می شود، وجود آبشارها، چشمه ها، گونه های درختان جنگلی در این محدوده و نیز مناطق زیبای آبشار حسین آباد، قَشقَلَتِه، سرداربیک، آبشار زو (نام نیک) و غار خواجه قنبر (سُم) در پیرامون آن است که با احداث سد کالپوش در آینده نزدیک شهرت این منطقه را دوچندان خواهد نمود و در کنار هوای دل انگیزش به قطب گردشگری کشور مبدل خواهد ساخت.
رویش شقایق در دشت ها و مزارع از نظر کشاورزان نوعی آفت محسوب می شود و سمپاشی های پی در پی در سال های اخیر نیز موجب کاهش رویش آن در منطقه شده است. کمبود زیرساخت ها و تسهیلات رفاهی گردشگران از جمله مشکلاتی است که گریبانگیر این جاذبۀ ارزشمند بوده که می بایست با معرفی بیشتر، نسبت به جذب سرمایه گذار در بخش گردشگری کالپوش تلاش کرد.
علاوه بر سفر به دشت شقایق ها، بازدید از کاروانسراهای تاریخی طی مسیر مانند کاروانسرای بدشت، میامی، سپنج (جهان آباد) و موزۀ میامی نیز خالی از لطف نخواهد بود.
می توانید به منظور ایجاد تنوّع در سفر، برای بازگشت مسیر نردین، گردنۀ خوش ییلاق شاهرود را انتخاب کنید تا چشم اندازهای زیبای روستای تلوبین و گلستان را نظاره کرد و آن را به خاطرات خوب سفر افزود.
بازدید از آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی، مجموعه تاریخی بسطام و آرامگاه سلطان العارفین، بایزید بسطامی می تواند از برنامه های سفر شما در بازگشت از منطقۀ کالپوش باشد و طبیعت گردی شما را رنگ و بویی عرفانی بخشد.
جاجیم بافی، لاک تراشی، سوزن دوزی و دیگر دستبافته ها از جمله صنایع دستی منطقۀ کالپوش محسوب می شوند که در کنار فرآورده های لبنی و تخمۀ آفتابگردان سوغاتی است که می توان از کالپوش به ارمغان بُرد.
.......................................................
گزارش و عکس از علیرضا اسلام پناه
منبع : زیست نیوز
شگفتانگیزترین معماریهای ایران کدامند؟
سوم اردیبهشت ماه روز معمار است. ایرانیها هنر و خلاقیت خود را با معماری تلفیق کردند و در طول سالیان دراز، بناهایی را ساختند که امروز از آنها به عنوان شگفتیهای معماری دنیا یاد میشود.
به گزارش خبرنگار بخش تجسمی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، امروزه معماری را یک هنر اجتماعی میدانند. در اصول معماری، اجتماعی بودن و سازش بنا با محیط و اجتماع اهمیت زیادی دارد. معماران ایرانی بناهایی را طراحی کردند که پس از گذشت صدها سال، همچنان شگفتی و زیبایی خود را حفظ کردهاند و طراوت و تازگی ابتدای ساخت خود را از دست ندادهاند. شاید به همین دلیل است که دیدن چندباره یک بنای زیبا برای ما خستهکننده نیست.
سابقه معماری ایران را مربوط به هزاره هفتم قبل از میلاد میدانند. از همان دوران معماران ایرانی ویژگیهایی را در طرحهای خود به کار گرفتند که معماری ایران را شناسنامهدار کرد و ویژگیهای خاص و منحصربهفردی به آن بخشید. محاسبات دقیق، فرم درست پوشش، رعایت مسائل فنی و علمی در ساختمان، ایوانهای رفیع، ستونهای بلند و بالاخره تزئینات گوناگون بودند که معماری ایران را باشکوه و زیبا کردند.
معماری در ایران سبکهای مختلفی را تجربه کرد. پارسی، پیش پارسی، مادی، پارتی و معماریهای خاص دورههای هخامنشیان، سلوکیان و ساسانیان از شیوهها و سبکهای متنوع معماری پیش از ظهور اسلام در ایران بودند. پس از اسلام نیز سبکهای خراسانی، رازی، اصفهانی و آذری بخش مهمی از معماری را شامل میشدند.
مروری داریم بر ویژگیهای معماری برخی از این بناهای شگفتانگیز.
تخت جمشید
معماری تخت جمشید از شگفتیهای طراحی و ساخت بنا در دنیاست. در آن زمان ساخت این بنا هدفی جز بیان شکوه و عظمت امپراطوری و بالاخص شخص پادشاه نداشت.
تخت جمشید پایتخت کوهستانی امپراطوری پارس بود که یونانیان آن را پرسپولیس (به معنای شهر شارسه) مینامیدند. در تخت جمشید وجود سنگهای خوب و مناسب محلی، زمینه را برای معماری کاخ های ستوندار با تزیینات حجاری و رنگآمیزی شده و نیز استفاده از آجرهای لعابدار در برخی قسمتها را فراهم آورده بود.
ستونهای این بنا با وجود گذشت سالهای طولانی و پشت سر گذاشتن حوادث گوناگون هنوز سر پا ماندهاند. این ستونها برخلاف آن چه که به نظر میرسد یکپارچه نیستند و به صورت تکه تکه روی هم سوار شدهاند. در محل اتصال این تکهها سرب مذاب ریخته شده که سازه را در مقابل هر تکان و لرزهای مقاوم نگه میدارد. نخستین بار در تخت جمشید بود که ستونها تا آخرین حد ممکن از هم فاصله گرفتند.
استفاده از فلزهای گرانبها برای تزیین نقوش، ظرافت آنها، رنگآمیزی و تعدد پلکان از موارد جالب معماری تخت جمشید است. ساخت این بنا 25 قرن پیش در زمان حکومت داریوش آغاز و بعدها توسط جانشینانش کامل شد. گفته شده 120 سال طول کشید تا تخت جمشید توسط هنر معماران و هنرمندان ایرانی کامل و به عنوان نمایش عظمت و شکوه فرمانروایی پادشاهان هخامنشی به دنیا معرفی شود.
یکی از هنرهای معماری در تخت جمشید این است که نسبت ارتفاع سر درها به عرض آنها و همین طور نسبت ارتفاع ستونها به فاصله بین دو ستون «نسبت طلایی» است. نسبت طلایی نسبت مهمی در هندسه است که در طبیعت وجود دارد. به کار بردن این نسبت در ساخت تخت جمشید از ویژگیهای منحصربهفرد معماری ایران در قرنها پیش بوده است.
تخت جمشید مدت حدود ۵۰ سال، مرکزی برای برگزاری مراسم آیینی و جشنها به ویژه نوروز بوده است. این بنای باشکوه 330 سال پیش از میلاد مسیح با حمله اسکندر مقدونی سردار یونانی به آتش کشیده شده و بخش عظیمی از کتابها، فرهنگ و هنر دوره هخامنشی نابود شد. با این حال هنوز ویرانههای تخت جمشید از پرطرفدارترین مکانهایی است که ایرانیها و گردشگران خارجی را به شیراز میکشاند.
طاق کسری
طاق کسری یا ایوان مداین با بزرگترین طاق خشتی جهان، از معماریهای دوره ساسانیان است. این سازه را مهمترین معماری این دوره میدانند. گفته شده پادشاهان ساسانی برای ساخت طاق کسری، معروفترین معماران را از نقاط مختلف فراخواندند و سه هزار کارگر برای ساخت آن به کار گمارده شدند. به گفته مورخین ساخت این بنا 20 سال طول کشید.
مهمترین قسمت این کاخ٬ مدخل اصلی آن است که به شکل ایوانی عریض و مرتفع٬ رو به خارج ساخته شده و تالار مستطیل شکلی در پشت آن قرار داشته است. طاق بزرگ این سازه بر روی دیوارهها و بدون ستون بنا شده و در طرفین آن راهروها٬ اتاقها و تالارها با پوشش گنبدی و گهوارهای قرار گرفتهاند. قسمت جلویی هلال بزرگ و بخشی از نمای اصلی کاخ هنوز پا برجا است.
نمای خارجی این کاخ با آجر ساخته شده و ستونها و کنگرههای آن با ورقهای مس مزین به طلا و نقره پوشانده شده بود. ایوان مداین در طول سالها از قلمرو ایران خارج شد و هماکنون خرابههای آن در ۳۷ کیلومتری جنوب شهر بغداد در ساحل خاوری رود دجله قرار دارد.
مسجد شیخ لطفالله اصفهان
مسجد شیخ لطفالله اصفهان که در ضلع شرقی میدان نقش جهان واقع است، از معروفترین مساجد دنیا از نظر معماری به شمار میرود. این مسجد بین سالهای 1602 تا 1619 و به دستور شاه عباس صفوی بنا شد. معمار این بنای ارزشمند استاد محمدرضا اصفهانی است. این مسجد به نام شیخ لطفالله جبلعاملی، عالم بزرگ عصر صفوی است که به دعوت شاه عباس از لبنان به ایران آمد و به تدریس فقه و اصول پرداخت.
مسجد شیخ لطفالله مجموعهای از هنرهای متنوع تجسمی است. سبک معماری آن به شیوه اصفهانی بوده و در کاشیکاریهای معرق داخل و بیرون گنبد از خط ثلث به قلم علیرضا تبریزی عباسی استفاده شده است. محراب این مسجد به دلیل کاشیکاریهای معرق و مقرنسهای ظریف آن از شاهکارهای بینظیر معماری به شمار میرود.
پروفسور آرتور پوپ در کتاب بررسی هنر ایران درباره این مسجد نوشته است: «به سختی میتوان این اثر را محصول دست بشر دانست. کوچکترین نقطه ضعفی در این بنا دیده نمیشود، اندازهها بسیار مناسب، نقشه طرح بسیار قوی و زیبا و به طور خلاصه توافقی است بین یک دنیا شور و هیجان و یک سکوت و آرامش باشکوه که نماینده ذوق سرشار زیباشناسی بوده و منبعی جز ایمان مذهبی و الهام آسمانی نمیتواند داشته باشد.
گنبد سلطانیه
معماران ایرانی بلندترین گنبد آجری و نخستین گنبد دوجداره جهان را با ساخت گنبد سلطانیه زنجان به نام خود ثبت کردند. ارتفاع آن 50/48 متر و قطر دهانهاش 40/24 است. این بنا در زمان ساخت خود به عنوان تحول عظیمی در معماری اسلامی ایرانی به حساب میآمد. از این گنبد به عنوان یکی از شاهکارهای معماری اسلامی نام برده میشود.
گنبد سلطانیه بین سالهای 704 تا 712 قمری و به دستور الجایتو پادشاه مغول - معروف به سلطان محمد خدابنده - ساخته شد. گنبد سلطانیه را از نظر حجم، سبک معماری، رابطه فضاها، تناسبات موجود در اجزای مختلف، ایستایی، مقاومت بنا، زیباییشناسی و تزیینات نمونهای خاص در معماری میدانند. دو جداره بودن گنبد باعث آسیبناپذیر بودن آن در برابر زلزله شده است.
این بنا که به شیوه معماری آذری ساخته شده، در ابتدا با هدف انتقال پیکر امام علی (ع) از نجف به سلطانیه ساخته شد، اما با منتفی شدن این موضوع، به آرامگاه الجایتو تبدیل شد. برای ساخت این بنا 10 سال زمان صرف شد و بیش از سه هزار کارگر روی آن کار کردند. بنای اصلی هشت در و هشت مناره دارد و دارای سه بخش اصلی شامل ورودی، تربتخانه و سردابه است. برای تزئین گنبد از کاشیهایی به رنگ آبی فیروزهای استفاده شده است.
نورگیرهای خارقالعاده گنبد سلطانیه هر بینندهای را مبهوت میکند. این نورگیرها مانند یک ساعت آفتابی عمل میکنند. اگر نور از سوراخ گنبد اصلی بتابد زمان اذان ظهر است. نوری که از پنجرههای بزرگ میتابد ساعت را نشان میدهد و نور پنجرههای کوچک، حدود دقیقه را به نمایش میگذارد.
آرتور پوپ پژوهشگر آمریکایی آثار تاریخی و هنری ایران درباره این بنا گفته است: «گنبد سلطانیه به رغم حجم بزرگش، سبک و با روح به نظر میرسد و مانند طاق آسمان مستحکم است. بارها و فشارها به درستی در نقاط نسبتاً معدودی تمرکز یافتهاند و هیچ مانعی برای آنکه حرکت هماهنگ و رو به عروج بنا را مخدوش کند وجود ندارد؛ از این رو بنا از لحاظ ساختار یک شاهکار است.»
چهلستون
دوره حکومت صفویان، دوران شکوفایی هنر معماری ایران بود. در این دوران به دلیل علاقه شاه به معماری و ساخت بناهای باشکوه، شهر اصفهان میزبان بهترین معماران ایران بود و بناهایی که در این دوره ساخته شدند، امروز به پربازدیدترین مکانهای کشور تبدیل شدهاند.
عمارت چهلستون، پل خواجو، باغ طاووس خانه، باغ شبکه، باغ قوشخانه و باغ سعادت آباد از مهمترین بناهای ساخته شده در این دوره هستند. در این بین عمارت چهلستون به دلیل معماری خاص و نام رازآلود خود از اهمیت خاصی برخوردار است.
در دوره شاه عباس اول هسته اصلی عمارت به صورت کوشک ساخته شد و در زمان شاه عباس دوم توسعه یافت و چهلستون نام گرفت. تالار آینه، تالار ۱۸ ستون، دو اتاق بزرگ شمالی و جنوبی تالار آینه، ایوانهای طرفین سالن پادشاهی و حوض بزرگ مقابل تالار از اجزای این بنا هستند.
معماری این کاخ را ترکیبی از هنر معماری چینی و ایرانی و فرنگی میدانند. ستونهای این عمارت که نام کاخ از آنها گرفته شده از جنس چوب چنار و کاج است. انعکاس تصویر 20 ستون در آب حوض جلوی استخر باعث شده نام این عمارت را چهلستون بگذارند. البته عدد 40 در آن زمان نماد تعداد زیاد بوده و برخی معتقدند نام عمارت بر این اساس تعداد زیاد ستونها انتخاب شده است.
مسجد گوهرشاد مشهد
مسجد گوهرشاد مشهد نیز از زیباترین مساجد ایران و حاصل هنر بینظیر معماران این سرزمین است. این مسجد به دستور گوهرشاد بیگم، همسر شاهرخ تیموری، در کنار حرم امام رضا (ع) ساخته شد. این مسجد که به شیوه معماری تیموری است، به دست قوامالدین شیرازی بنا شده است. مسجد گوهرشاد شامل چهار ایوان است که در فواصل آنها هفت شبستان قرار گرفته است.
این مسجد یکی از بناهایی است که گویای ویژگیهای معماری اصیل و سنتی ایران است. از ویژگیهای منحصر به فرد این مسجد استفاده از رنگهای شاد در آن است. رنگهای آبی کبالتی و فیروزه ای، سفید، سبز روشن، زرد، زعفرانی، ارغوانی و سیاه براق با انعکاس در بنا و تلفیق با سایههای مختلف جلوه خاصی را به مسجد داده است که بر زیبایی آن میافزاید.
باغ ارم شیراز
منبع : خبرگزاری دانشجویان ایران ایسنا
میراث فرهنگی، شناسنامه ملی و هویت یک کشور و تمدن آن است
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گلستان در نشست میراث یادمانها گفت، میراث فرهنگی در یک کلمه شناسنامه ملی و هویت یک کشور و تمدن آن محسوب می شود.
ˈبه گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، قربان عباسیˈامروز (2 اردیبهشت) در این نشست با اشاره به قدمت هفت هزار و 500 ساله استان گلستان، اظهار کرد: این سابقه تاریخی ما را به وادار به انجام فعالیت های مختلف در خصوص میراث فرهنگی استان می کند.
رییس شورای پژوهشی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گلستان با اشاره به برخی اقدامات در سالهای اخیر افزود: در دو سه سال اخیر با فعالیتهای انجام شده، میراث فرهنگی و تاریخی استان بیشتر هویدا شده است.
عباسی در ادامه گفت: همچنین ثبت برج آجری قابوس در شرق استان با قدمت هزار و هفت سال به عنوان نخستین اثر جهانی شمال کشور، باعث افزایش 45 درصدی بازدیدکنندگان از آثار تاریخی استان شد.
وی به تلاشها برای معرفی بیشتر شهر تاریخی جرجان به عنوان یک سایت موزه باز، مرمت کاخ خوش ییلاق، همچنین پیشرفت 95درصدی عملیات مرمت مدرسه عمادیه، مرمت پل تاریخی آق قلا، مناره مسجد جامع گرگان، مدرسه تقوی گرگان و احیای تپه قلعه خندان و آماده سازی آن برای استفاده مردم به عنوان پارک تاریخی در آینده، اشاره کرد.
مدیرکل میراث فرهنگی در خصوص دیگر برنامه های این اداره کل به ایجاد دروازه گرگان با نام های تمیشه یا استراباد در ورودی گلستان اشاره کرد که اجرای آن نماد معماری استان نیز خواهد بود.
وی با اشاره به اینکه استان رتبه چهارم کشور را در مهر اصالت کسب کرده است، یاداور شد: گلستان ظرفیت فعالیت و تلاش بیشتر از این را دارد.
عباسی در ادامه به تلاش در راستای ترویج گردشگری مذهبی و تاریخی و نیز انجام کارهای تحقیقاتی و پژوهشی اشاره کرد.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گلستان با بیان اینکه نگاه دولت پژوهش محور و انجام کار با مطالعه است، گفت: کارهای تحقیقاتی را کارشناسان و پژوهشگران در سه محور دراستان آغاز کرده اند.
مسوول ساماندهی وکاوش های باستان شناسی پل تاریخی آق قلا نیز در سخنانی به اقدامات در راستای مرمت و احیای این پل اشاره کرد.
دکتر ˈجبرئیل نوکندهˈ اظهار کرد: در سال 91 براثر بالاآمدن آب رودخانه گرگانرود این پل آسیب دید و در پی آن مطالعات شناختی، بازشناختی، مرمت، احیاء و جمع آوری سازه های زاید اطراف پل آغاز شد.
وی با بیان مشخصات پل تاریخی آق قلا گفت: دراین پل دو ردیف پلکان در ضلع جنوبی قرار دارد که در دیگر پل های تاریخی کشور به این صورت و این تیپ پلکان وجود ندارد.
دکتر نوکنده با بیان اینکه طراح و سازنده این پل به زیبایی بصری آن با توجه به واقع شدن در شهر توجه داشته است، اضافه کرد: کشف سفال های آبی و سفید در این مکان تاریخی نشان می دهد که این پل در دوره صقویه ساخته شده است.
پل تاریخی آق قلا، تنها پل با تزئینات آجری و بازمانده از دوران شکوفایی هنر آجر کاری در ایران است.
پل آق قلا با قدمتی حدود 800سال از پل های شاخص گلستان و کشور است که پایه های پل در دوره سلجوقی و ساخت آن در دوره صفوی صورت گرفته است.
این پل به شمار 919 در فهرست آثار تاریخی کشور ثبت و تنها پل دارای ˈتزئینات آجرکاری برآمدهˈ کشور بوده که بر روی گرگانرود در شهرستان آق قلا و در حدود 18 کیلومتری شمال گرگان واقع شده است.
این پل تاکنون دارای چهار دهانه با طاق جناغی و پایه هایی مستحکم بوده است، پایه های پل در جهت شرقی (مخالف جریان آب) برای شکستن فشار آب به صورت مثلثی (موج شکن) شکل گرفته است.
همچنین در جهت غربی (موافق جریان آب) به صورت نیم دایره است و موج شکن های پل که اندازه هر یک از اضلاع مثلثی آن به 45/3 متر می رسد، در دوره اخیر با سیمان اندود شده است.
موج شکن های مثلثی و پشتیبان های نیم دایره پل تا نزدیک سطح پل بالا آمده است و در بالای تعدادی از پشتیبان ها، قاب های مستطیل شکلی تعبیه شده که امروزه دو عدد از آنها باقی است و برای تزیین یا قراردادن کتیبه در نظر گرفته شده است.
سطح گذرگاه پل که از طرفین به ارتفاع 10/1 متر و پهنای 50 سانتی متر محدود شده، در گذشته سنگ فرش بوده ،اما در دوره اخیر آسفالت شده است.
از مدتی قبل پل دیگری بر روی رودخانه گرگانرود در این محل ساخته اند که با احداث آن، رفت و آمد از روی پل قدیمی صورت نمی گیرد و تنها به عنوان یکی از آثار تاریخی برای عبور و مرور عابران پیاده و گردشگران استفاده می شود.
ازویژگی های منحصر بفرد پل آق قلا، سبک معماری خاص و هوشمندانه آن است، بررسی های علمی نشان می دهد که در دوره قاجاریه در ضلع جنوبی این پل، قلعه ای نظامی با دو مناره و برج های دیده بانی متعدد وجود داشته و در واقع از این پل به عنوان دروازه ورود به شهر آق قلا استفاده می شده است.
شهرستان آق قلا با افزون بر 109هزار نفر جمعیت از توابع استان گلستان و درفاصله 15کیلومتری گرگان واقع است.
مهندس ناظر ساماندهی و مرمت مدرسه تقوی گرگان نیز توضیحاتی در خصوص این اثر تاریخی و اقدامات مرمت و احیای آن ارائه کرد.
مهندس ˈجمیله پورقاسمˈ اظهار کرد: این بنا که صاحب آن حاج احمد تقوی از مالکان قدیمی گرگان بوده در محله سرچشمه این شهر واقع است.
این بنا از سال 1307 تا 1382کاربری های مختلف مسکونی، مدرسه، متروکه، زایشگاه داشته و در این سال به تملک میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری درآمده است.
به گفته وی، این اثر تاریخی با یکهزار و 398مترمربع مساحت دارای دو حیاط شمالی وجنوبی است و در دو طبقه دارای 17اتاق (هفت اتاق در طبقه بالا و 10اتاق در طبقه پایین) بوده و پلان نما هماهنگ است.
مهندس پورقاسم اضافه کرد: یافته های باستان شناسی در بنا نیز نشان داد که در سطح پایین تر از حیاط این اثر نیز زندگی وجود داشته است.
وی در خصوص اقدامات مرمتی این بنا گفت: مرمت پوشش سقف، داخلی، استحکام بخشی بنا، جرزها، مرمت چوب کف اتاق ها، درها و پله ها، ساماندهی محوطه و تراس ها از جمله فعالیت ها بوده است.
به گفته وی، ساماندهی محیط و حذف الودگی های بصری از بنا نیز مد نظر است که انجام می شود.
مهندس ˈحسین دباغˈ مهندس ناظر ساماندهی و مرمت مدرسه عمادیه گرگان نیز گفت: این اثر تاریخی در محله دربنو گرگان در بافت قدیم این شهر واقع است.
به گفته وی، این اثر در فهرست آثار تاریخی کشور به شماره 2665ثبت شده و دارای یکهزار و 450مترمربع مساحت است.
مهندس دباع در خصوص معماری مدرسه عمادیه به چهار ایوانی بودن آن اشاره کرد و افزود: چهار ایوان، حیاط مرکزی، حیاط خلوت، ورودی، حجره ها از جمله بخش های بنا هستند.
وی با اشاره به اینکه، این بنا مربوط به دوره صقویه است، اظهارکرد: پس از انجام مطالعات و آسیب شناسی بنا مرمت آغاز و تاکنون سقف، طاق ها، جرزها، در و پنجره ها، کف، قسمت های داخلی، تراس و ورودی بنا مرمت و این مدرسه آمادگی تبدیل به موزه را دارد.
مدرسه عمادیه گرگان با توجه به کاربری قدیم این بنا به عنوان مدرسه علوم دینی وحوزوی، همچنان با همین کاربری، در زمینه تربیت علاقه مندان علوم دینی فعال است.
مدرسه عمادیه در ضلع شرقی مرکز محله دربنو در بافت قدبم گرگان واقع می باشد ،این مدرسه با پلانی مستطیل شکل و به صورت چهار ایوانی و با فرم حیاط مرکزی و در جناح های جنوب، شمال و شمال غربی دارای حیات های خلوت می باشد که همه عناصر آن به صورت قرینه و با فرم و ریتم منظم و یکسان کنار هم قرار گرفته اند.
بنا کرسی چینی و بندکشی شده و جرزهای مدرسه، آجری با ملات گل وآهک است و دربعضی نقاط جرز، خشت خام نیز دیده می شود، اندودهای به کار رفته از کاه گل و گچ است و ابعاد و اندازه آجرهای به کار رفته 20 در20 در4 سانتی متر می باشد
مهندس ˈعلیرضا صفرزادˈ مهندس ناظر ساماندهی و مرمت مناره مسجد جامع گرگان نیز از تعلق این اثر به دوره سلجوقی خبر داد و گفت: این بنا در حاشیه بازار نعلبندان و محل پاسرو گرگان واقع است.
به گفته وی این اثر با یکهزار و 600مترمربع در سال 814بنا شده و به شماره 181در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
مهندس صفرزاد اضافه کرد: مناره در ضلع جنوبی مسجد جامع واقع شده و قدیمی ترین قسمت آن است.
وی افزود: مناره مسجد جامع گرگان دارای ماذنه چوبی است وارتفاع مناره از کف حیاط 11متر و 60 سانتی متر و قطر آن دو متر و 60سانتی متر می باشد.
مهندس ساماندهی ومرمت مناره مسجد جامع گرگان همچنین به اقدامات در خصوص آسیب شناسی، پاکسازی بدنه مناره و مرمت آن اشاره کرد.
مناره مسجد جامع گرگان، تنها قسمت باقیمانده از دوران سلجوقیان است که نوشته ای به متن کوفی و بنایی آجری دارد.
در قسمت بالای متن، نمای آجرکاری تزیینی زیبایی قرار گرفته که به صورت نواری، گرداگرد مناره تکرار شده است، همچنین قسمتی از مناره در ترکیب آجرکاری آن باز بوده و کار نوردهی به داخل مناره را انجام می دهد.
در حاشیه این نشست تخصصی همچنین نمایشگاهی از دستاوردهای پژوهشی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری گلستان و تصاویری از بناهای تاریخی استان برپا شده بود.
29فروردین ماه به عنوان روز جهانی بناها و محوطه های تاریخی است که آیین گرامیداشت آن امروز در استان گلستان برگزار شد.
نشست تخصصی میراث یادمان ها از سوی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گلستان با همکاری شورای پژوهشی این اداره کل و پایگاه میراث جهانی گنبدقابوس برگزار شد.
انتهای پیام
منبع : خبرگزاری دانشجویان ایران ایسنا