اگر این روزها به استان های شمالی کشورمان به گیلان و مازندران سری بزنیم زنان و مردانی را می بینیم که با عزمی راسخ و گام هایی استوار مشغول نشای محصولی هستند که همه امید و آرزو و آمال خود و خانواده اشان را در آن می بینند. این در حالیست که باتوجه به واردات بیرویه برنج، مشکلاتی که در زمان فروش محصولشان در انتظارشان خواهد بود رنج های تولید برنج را بر تن شالیکاران مضاعف می نماید. استان گیلان در حال حاضر ۴۲درصد برنج مصرفی کشور را تامین می کند.
جاذبـه های کم نظیـر ایـران از دریـچه دوربیـن
(قسمت دوم)
ساحل خیال
جنگلهای دریایی حرا در خلیج گواتر، از معدود جنگلهای انبوه درخت حرا در دنیا است که زیست بومی قوی برای پرندگان و جانداران دریایی محسوب میشود. این درختان با آب شیرین بهدست آمده از تسویه آب از املاح تغذیه میشوند و نمک دریا را به آب پس میدهند.
روستای برفی
ارتفاعات شهرستان بهشهر در استان مازندران.
برخورد نزدیک
گاندو تمساح پوزه کوتاه و بومی ایران است. عکاسی از فاصله چند سانتیمتری از یک تمساح دو متری. گاندو تمساح پوزه کوتاه و بومی ایران است.
نیایش یک صیاد
جنگل ارسباران
این جنگل در استان آذربایجان غربی قرار دارد.
چشمههای پلکانی بادابسورت
این چشمهها که مربوط به هزاران سال قبل هستند در استان مازندران قرار دارند. نمونههای دیگری در شیلی و ترکیه نیز وجود دارد، اما این چشمهها به دلیل مخلوط شدن دو چشمه مختلف با هم و فعل و انفعالات شیمیایی از رنگ خاصی برخوردار هستند. به دلیل عدم مدیریت درست، آسیبهای بسیاری ظرف چهار سال گذشته به این چشمهها وارد شده است.
رقص دلفینها
در محدوده جزیره “هنگام” دستههای بزرگی از دلفینهای خلیجفارس زندگی میکنند که در بیشتر روزهای سال با حضور توریستها به پیشواز آنان میروند.
مهاجران
دستههای پلیکانی که از شمالیترین نقاط به جنوب ایران میآیند.
تنگه چاه کوه
جزیره قشم را “جزیره عجایب هفتگانه” میخوانند. یک تنگهی زیبا در جزیره قشم. تنگهای با ساختاری از آهک که بر اثر فرسایش، اشکال زیبا و چشم نوازی به خود گرفته است.
زمین هفت رنگ
ارتفاعات شمالی ایران سرشار از مزارع مختلف است.
تهران تهران
روزی خاص در تهران که هوا پاک است و میتوان تهران را به نظاره نشست.
غار کرفتو
میتوان از آن به عنوان یکی از زیباترین غارهای ایران نام برد مخصوصا این تالار که تالار تخممرغی نام دارد.
آینه
دریاچه زریوار در شهر مریوان.
کوزهگری
این شغل سنتی در ایران همچنان ادامه دارد و ظرافتهای خاص آن تا حالا با تکنولوژی عوض نشده است.
طاووس بزرگ
سقف مسجد شیخ لطفالله در اصفهان. در هسته اصلی این گنبد یک طاووس کوچک قرار دارد که انگار این سقف دم و بال این طاووس است.
عالی قاپو در شب
عالیقاپو به ترکی به معنی «درگاه بلند» ساختمانی است که درب ورودی دولتخانه صفوی بوده است. در ابتدا شکلی ساده داشته و به مرور زمان و در طول سلطنت شاه عباس، طبقاتی به آن افزوده شدند و در زمان شاه عباس دوم ایوان ستوندار به آن افزوده شد. این بنا در ضلع غربی میدان نقش جهان و روبروی مسجد شیخ لطفالله واقع شدهاست. ارتفاع آن ۳۶ متر است و ۶ طبقه دارد که با راهپلههای مارپیچ میتوان به آنها رسید.
انعکاس
پل ورزنه (پل اژیه) آخرین پل تاریخی بر بستر زایندهرود است. برخی شالوده اولیه آن را به دوران دیلمیان و سلجوقیان نسبت داده و سازنده آن را شخصی بهنام “سیفالله اردکانی” میدانند. برخی هم عقیده دارند که این پل به دستور شاه سلیمان صفوی و با معماری “محمد شفیع ورزنهای” وزیر دارالعباد یزد در سال ۱۰۶۵ خورشیدی ساخته شده است.
کویر خارا
خیلی کم پیش میآید که در کویر باران ببارد، یکجور برزخ واقعی!
آبشار آب ملخ
در استان کهگیلویه و بویراحمد واقع است و از زاگرس سرچشمه میگیرد.
کوههای مریخی
کوههایی که حاصل میلیونها سال فرسایش در حاشیه دریای عمان از بندر جاسک تا خلیج گواتر کشیده شدهاند. به آنها کوه های مریخی میگویند، چون شبیه کوههایی هستند که در مریخ رصد شده شدهاند. نام دیگر آنها بهخاطر شکل خاص و تیغهایاشان، کوههای مینیاتوری است.
در فاصله ۲۵۰ کیلومتری تهران و از توابع کاشان است. یک کاروانسرا هم در این منطقه است که در دوره صفوی ساخته شده است.
ترکمن صحرا
منطقهای در شمال شرقی ایران که در بهار بسیار سرسبز و زیباست.
سوباتان
در شهرستان تالش ایران، بهشتی وجود دارد به نام سوباتان با طبیعتی بکر و روستاهایی دست نخورده و زیبا.
مقبره چوپان آتای
در بلندای ترکمن صحرا مقبره خالد نبی و قبرستان معروفش قرار دارد. این مقبره متعلق به چوپان آتای است.
دره ستارگان
این دره منحصر به فرد از زیبایی های جزیره عجایب هفتگانه قشم است. دره ستارهها، یک ناحیه فرسایش یافته توسط آبهای سطحی، رگبارهای فصلی و تندبادها است. فلات اولیه که هنوز در بخش شمالی بهصورت کم و بیش دست نخورده باقی مانده، در ارتفاع بین ۷ تا ۱۵ متری از کف دره قرار دارد و جنس آن ماسه سنگ با سیمان آهکی سست و پر از پوستههای فسیلی است.
به نقل از : دویچه وله فارسی
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری گنبدکاووس گفت: بعد از ثبت جهانی برج قابوس، حضور گردشگران خارجی که به منظور بازدید از این بنای تاریخی یکهزار و 9 ساله به گنبدکاووس آمدهاند نزدیک به 20 برابر شده است.
به گزارش خبرگزاری فارس/a> از گرگان، قدرت شاکری عصر امروز در گفتوگو با خبرنگاران استان گلستان اظهار داشت: تعداد گردشگرانی که به منظور بازدید از این بنای تاریخی به گنبدکاووس آمده بودند در یک ساله قبل از ثبت جهانی شدن در حدود 25 هزار نفر بود که این مقدار در مدت مشابه بعد از ثبت جهانی به 120 هزار نفر رسیده است.
وی تصریح کرد: از این تعداد 480 نفر گردشگران خارجی بودند که در مقایسه 25 گردشگر خارجی سال قبل حدود 20 برابر افزایش داشته است.
جهانیشدن بلندترین بنای آجری جهان تأثیر زیادی در جذب گردشگری داشته است
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری گنبدکاووس خاطرنشان کرد: در بین بازدیدکنندگان خارجی تنوع ملیتی زیادی نسبت به سالهای قبل وجود دارد که این نشان میدهد جهانیشدن بلندترین بنای آجری جهان و تبلیغاتی رسانههای مختلف و برنامههای متنوعی که انجام شده، تأثیر بسیار زیادی در معرفی این اثر، شهر گنبدکاووس و اقوام ساکن در آن داشته است.
3 پروژه بزرگ گردشگری در گنبدکاووس اجرا میشود
شاکری با اشاره به رشد چشمگیر بازدیدکنندگان و لزوم ایجاد فضاهای اقامتی و تفریحی مناسب، اذعان داشت: در این مدت که از ثبت جهانی برج قابوس میگذرد، سه پروژه بزرگ گردشگری در سطح شهرستان کلنگزنی و عملیات ساخت و ساز آنها شروع و بالغ بر 40 درصد پیشرفت فیزیکی داشته که فاز اول بعضی از آنها افتتاح و به بهرهبرداری رسیده است.
وی، پروژه بزرگ موجهای آبی گلستان به عنوان بزرگترین مجموعه آبی شمال کشور با مدیریت «علی برهانی» و مشارکت مردم منطقه و حتی استان پیگیری میشود را یکی از پروژههای موفق گردشگری شهرستان گنبدکاووس میداند که در حد فاصل شهرستانهای گنبدکاووس و آزادشهر واقع و پارک آبی آن به زودی افتتاح و به بهرهبرداری خواهد رسید.
شاکری اضافه کرد: فازهای بعدی این مجموعه گردشگری که قابلیت اشتغالزایی برای 700 نفر را دارد؛ شامل مجموعه اقامتی و بازار فروش در حال ساخت و ساز است و انشاالله تا پایان سال 1393 افتتاح و به بهرهبرداری خواهد رسید.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری گنبدکاووس ادامه داد: مجموعه فروشگاههای زنجیرهای «هاوش» با مدیریت محمدی هم با ظرفیت اشتغالزایی برای 160 نفر افتتاح و به بهرهبرداری رسیده و در آینده هم فازهای بعدی این مجموعه شامل هتل و اقامتگاه ساخته خواهد شد.
وی، مجموعه گردشگری «باشقره» در حد فاصل شهرستانهای گنبدکاووس و مینودشت و رستوران بزرگ «زارع تیلانی» در حاشیه دریاچه مصنوعی گنبدکاووس را از دیگر طرحهای بزرگ گردشگری گنبدکاووس نام برد که در صورت به بهرهبرداری رسیدن ضمن اشتغالزایی مناسب شرایط پذیرایی از گردشگران داخلی و خارجی را ارتقاء خواهد داد.
موزه فرش گنبدکاووس به زودی افتتاح میشود
شاکری با اشاره با اهمیت صنایعدستی در اقتصاد مردم استان گلستان و به ویژه مردم گنبدکاووس؛ اذعان داشت: ایجاد بازارچههای سنتی موقت در حاشیه برج و برگزاری جشنواره اقوام با حضور میهمانانی از سراسر ایران و کشورهای همسایه از اهداف اولیه و کوتاهمدت ما برای احیای صنایعدستی شهرستان به ویژه در بحث فرش، قالی، جاجیم و گلیم ترکمن بوده است.
وی افزود: در آینده نزدیک موزه فرش شهرستان که به لحاظ عمرانی 90 درصد پیشرفت فیزیکی داشته افتتاح و به بهرهبرداری خواهد رسید که امیدواریم تاثیر خوبی در عرضه صنایعدستی و رونق اقتصادی منطقه و استان داشته باشد.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری گنبدکاووس تصریح کرد: ایجاد موزه ملی به منظور معرفی جاذبههای گردشگری استان از جمله اماکن زیارتی، سیاحتی و فضاهای تاریخی و معرفی اقوام ساکن در گلستان از طرح و برنامههای بعدی این اداره است که با همکاری و تعامل شهرداری گنبدکاووس فضای ایجاد این موزه بزرگ جانمایی و انتخاب و به زودی کلنگزنی خواهد شد تا عملیات ساخت و ساز آنها با جدیت و سرعت آغاز شود.
گفتنی است؛ برج آجری قابوس یکی از بناهای شاخص و ارزشمند معماری دوران اسلامی ایران است که در سال 397 هجری قمری مصادف با سال 386 هجری شمسی و همزمان با سال 1007 میلادی در زمان با حکومت زیاریان به دستور قابوس بن وشمگیر ملقب به (شمسالمعالی) که دانشمند، ادیب، شاعر و نویسندهای بزرگ عصر خود بوده و حامی دانشمندان بزرگی چون ابوریحانبیرونی و بوعلی سینا به شمار میرفته در مجاورت شهر باستانی گرگان ساخته شده است.
این بنای آجری جهان با 62/62 متر ارتفاع بزرگترین بنای آجری جهان است که اگر ارتفاع تپهای که بر بالای آن ساخته شده را در نظر بگیریم 70 متر ارتفاع دارد و در تاریخ به عنوان پانزدهمین اثر تاریخی ایران به ثبت جهانی رسیده است.
انتهای پیام/2307/ذ40/ف4004
منبع : خبرگزاری فارس
دانستنی های جالب از شهر زیبای کرمانشاه + گزارش تصویری
/header>محدوده استان کرمانشاه، از هزاره های قبل از میلاد محل سکونت اقوام مختلف بوده است. استان کرمانشاه ناحیه ای کوهستانی است که مابین فلات ایران و جلگه بین النهرین قرار گرفته و سراسر آن را قله ها و ارتفاعات رشته کوه های زاگرس پوشانده است. این استان به لحاظ صنعتی و کشاورزی منطقه ای پررونق…
محدوده استان کرمانشاه، از هزاره های قبل از میلاد محل سکونت اقوام مختلف بوده است. استان کرمانشاه ناحیه ای کوهستانی است که مابین فلات ایران و جلگه بین النهرین قرار گرفته و سراسر آن را قله ها و ارتفاعات رشته کوه های زاگرس پوشانده است. این استان به لحاظ صنعتی و کشاورزی منطقه ای پررونق بوده و به لحاظ قدمت و دیرینگی زیست در این ناحیه از جلوه های گردشگری و جاذبه های خاصی برخوردار است. کتیبه بیستون و نقوش برجسته آن مهم ترین جاذبه این خطه از ایران است که به همراه ده ها اثر دیدنی و طبیعی دیگر جاذبه های جهانگردی این استان را تشکیل داده اند.
مشخصات جغرافیایی
استان کرمانشاه درمیانه ضلع باختری ایران بین ۳۳ درجه و ۳۶ دقیقه تا ۳۵ درجه و ۱۵ دقیقه پهنای شمالی و ۴۵ و ۲۴ دقیقه تا ۴۸ درجه و ۳۰ دقیقه درازای خاوری از نصف النهار گرینویچ قرار گرفته است. این استان از شمال به استان کردستان از جنوب به استان های لرستان و ایلام از خاور به استان های همدان و از باختر به کشورعراق محدود شده است. استان کرمانشاه ناحیه ای کوهستانی است که مابین فلات ایران و جلگه بین النهرین قرار گرفته و سراسر آن را قله ها و ارتفاعات رشته کوه های زاگرس پوشانده است. استان کرمانشاه در معرض جبهه های مرطوب مدیترانه ای قرار دارد که در برخورد با ارتفاعات زاگرس، موجبات ریزش برف و باران را فراهم می سازد.
راه های دسترسی به این استان عبارتند از:
مسیر تهران – خسروی که از کرمانشاه عبور می کند.
مسیر جلفا – بندر امام به طول ۱۴۲۱ کیلومتر که در ۷۴۴ کیلومتری از کرمانشاه عبور می کند.
مسیر تهران – سنندج که در فاصله ۵۲۰ کیلومتری از کرمانشاه عبور می کند.
کرمانشاه دارای فرودگاه بین المللی نیز است.
براساس سرشماری نفوس و مسکن در سال ۱۳۸۵ جمعیت استان کرمانشاه ۱۸۷۹۳۸۵ نفر برآورد شده است. و شهرستان های استان عبارتند از: اسلام آباد غرب، پاوه، ثلاث باباجانی، جوان رود، دالاهو، روانسر، سرپل ذهاب، سنقر، صحنه، قصرشیرین، کرمانشاه، کنگاور، گیلان غرب، هرسین.
وجه تسمیه نام و پیشینه
نام کرمانشاه به بهرام شاه ساسانی منسوب است که در روزگار پدرش، فرمان روایی ایالات کرمان را داشت و بدین جهت به کرمانشاه لقب یافت. محدوده استان کرمانشاه، از هزاره های قبل از میلاد؛ محل سکونت اقوام مختلف بوده است.
درآثار سارگن – شاه اکو که از سال ۲۰۴۸ تا ۲۰۳۰ قبل از میلاد بر جنوب بین النهرین فرمان رانده از مردم زاگرس به عنوان « آریزان یا نخسی » یاد شده است. به استناد کتیبه های بابل، آشور و عیلام ساکنان دامنه های زاگرس طوایفی به نام های لولوبی، گوشی، هانائی، فایری، آموا و پارسوا بوده اند. در خصوص اصل و نژاد این طوایف، نظرات متضادی ابراز شده است. طوایف آمادا و پارسوا آریایی و طوایف گوتی و کاسی نیز به احتمال زیاد آریایی بوده اند، اما در آریایی بودن لولوبی ها و مانایی ها تردید وجود دارد.
لولوبی ها یا لولوها اجداد لرها، در گذشته دور در ذهاب کرمانشاه، شهر باستانی زور و سلیمانیه زندگی می کرده اند. نام ماد برای نخستین بار به صورت « آماده ای » در جملات آشوریان به نواحی کردستان فعلی اتلاق شده است. بنابراین می توان دریافت که از هزار سال قبل از میلاد قوم ماد در دامنه های زاگرس سکونت داشته اند. در روزگار ساسانیان، نواحی غرب و مخصوصا کرمانشاه مورد توجه شهریاران ساسانی بوده و به علت نزدیکی با تیسفون ( پایتخت ) ایام تابستان ( ییلاق ) را در آن می گذرانده اند.
قباد اول و خسرو اول ( انوشیروان ) ساسانی نیز به این ناحیه توجهی خاص داشته اند. در اخبار مورخان اسلامی به کرات آمده است که خسرو اول انوشیروان در نواحی طاق بستان، قصرهایی ساخته که در آن ها از بزرگان چینی، هندی، و قیصر روم و دیگر حکم رانان پذیرایی می کرده است. خسرو دوم ملقب به پرویز نیز در این منطقه باغ های زیبا ساخته بود که درآن قصرها و عمارت های باشکوه وجود داشته است. عمران و آبادانی جدی و پیوسته این ناحیه وبه ویژه شهر کرمانشاه از دوران قاجار آغاز شده است. این منطقه هم اکنون یکی از مناطق آباد، آرام و باصفای ایران است که یادگارهای بسیار زیادی از تاریخ گذشته را در خود جای داده است.
مکان های دیدنی و تاریخی
استان کرمانشاه دارای مکان های تاریخی و دیدنی بسیاری است که شامل جاذبه های طبیعی و تاریخی متعدد می شوند. استان چشمه ها، سراب ها و غارهای متعدد چون: چشمه آب گرم، تنگ حمام، چشمه عبدی، چشمه هندی آباد، چشمه صیفور، سراب نیلوفر، سراب یاوری، سراب طاق روسان، سراب های خفر، سراب نوژی وران، سراب قنبر، غار شهربانو، غار های عسل، مرد و زان و غار انار در ارتفاعات بیستون، غار قوری قلعه در جنگل های اورامانات، غارکاوات، غارپروا، غارآسنگران، غارتایله نو، غاررتیل، غار کلیسا، غار میراوی، غار نوروزخان، غار جوجو، غار حاجی، غارهای آوه زا و کبوتر، غار سید شهاب و…. را در خود جای داده است که هر یک از آن ها از جذابیت های خاص خود برخوردار است.
مکان های تاریخی و باستانی نیز از دیگر جاذبه های استان کرمانشاه به شمار می رود که آتشکده چهارقاپو، بقعه امام زاده های متعدد، مسجد های بزرگ و با ارزش معماری چون مسجد جامع، قلعه های قدیمی و متعدد چون قلعه بیستون، قلعه هژبر، قلعه مروان، قلعه شاهین، قلعه گه، قلعه خاموش، قلعه بزه رود، قلعه ساری اصلان، قلعه هرسین، قلعه منیژه، قلعه گبری، قلعه ژیان و زیارتگاه هایی چون: زیارتگاه شوقی علمی، زیارتگاه تخت تیمور، شاه زاده محمد ابراهیم، شهرهای باستانی و قدیمی چون شهر چمچال، کاروان سراهای متعدد به همراه کم نظیرترین کتیبه ها و نقش های باستانی تنها بخشی از این دیدنی ها را تشکیل می دهند که در نقاط مختلف استان پراکنده شده اند و گردشگرا ن را به سوی خود می خوانند.
منبع : ایران ویج
شیراز شهر گل و شعر و عروس شهرهای ایران است. در این مطلب مناطق دیدنی شیراز را به شما معرفی میکنیم . این شهر که یکی از کهن ترین شهرها است ، مدتها مرکز ایران بوده است. اکثر جهانگردان دنیا از آن عبور کرده و درباره آن نوشته اند و همه متفق القول شیراز را…
شیراز شهر گل و شعر و عروس شهرهای ایران است. در این مطلب مناطق دیدنی شیراز را به شما معرفی میکنیم . این شهر که یکی از کهن ترین شهرها است ، مدتها مرکز ایران بوده است. اکثر جهانگردان دنیا از آن عبور کرده و درباره آن نوشته اند و همه متفق القول شیراز را شهری آباد ، زیبا و مرکز علم و تمدن دانسته اند و از خلق و خوی مردم آن ، آب و هوای مطبوع و از شعرا و فضلای آن دیار یاد کرده اند. نام این شهربا وجود شعرای بزرگی همچون حافظ وسعدی جاودانه گشته است . طبق اسناد، شواهد و آثار مکشوفه توسط باستان شناسان سابقه شهر شیراز به دوران پیش از اسلام می رسد، اما در دوره امویان با کاهش اهمیت شهر مهم استخر، کم کم شیراز رو به آبادانی گذاشته است. پر رونق ترین دوران شیراز در عهد صفویه و زندیه بوده و کریم خان زند آن را به پایتختی کشور برگزید.
شهر شیراز در حال حاضر مرکز استان فارس است که دارای فرودگاه بین المللی بزرگی است که از آن به طور روزانه و هفتگی پروازهایی به شهرهای داخلی و کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس انجام می شود . فاصله هوایی شیراز تا تهران ۶۸۸ کیلومتر است.
آثار دیدنی و توریستی شیراز
دیدنی ها و آثار بر جای مانده در شیراز را می توان به دو گروه تقسیم کرد:
۱- آثار پیش از اسلام، که مهمترین آنها عبارتند از: تخت جمشید( در ۵۸ کیلومتری شمال شهر شیراز، مجموعه ای از خرابه های قصر ساخته شده بر سکوی سنگینی قراردارد که یکی از اعجاب انگیزترین جایگاههای زمان قدیم را نشان می دهد) نقش رستم، پاسارگاد، نقش رجب، تخت رستم و شهر شاپور(بیشاپور)
۲- آثار دوره اسلامی؛ که مهمترین آنها عبارتند از : آرامگاه حضرت میر سید احمد( معروف به شاهچراغ)، مسجد نو(یا مسجد اتابکی که به دستور اتابک سعد بن زنگی در سال ۵۹۸ ه.ق ساخته شده) مدرسه خان( در سال ۱۰۲۴ ه.ق در زمان شاه عباس اول به دستور الله وردی خان و امام قلی خان والی فارس بنا شده )، بقعه هفت تنان، بازار وکیل( درسال ۱۱۸۷ ه.ق به دستور کریم خان زند به عنوان بخشی از طرح سلطنتی جهت پایتخت قرار دادن شیراز ساخته شده) حمام وکیل، نارنجستان قوام، باغ ارم، موزه پارس، باغ دلگشا، کلیسای ارامنه، بند امیر، آرامگاه حافظ، آرامگاه سعدی، مسجد جامع عتیق، باغ خلیلی ، دروازه قرآن، مقبره خواجوی کرمانی و باغ عفیف آباد( باغ گلشن).
آرامگاه کوروش بزرگ
آرامگاه کوروش بزرگ که مقبره کوروش دوم هخامنشی ملقب به کوروش بزرگ یا کوروش کبیر است، بنایی بیپیرایه ولی با معماری منحصر به فرد، در فاصله حدود یک کیلومتری جنوب غربی کاخهای پاسارگاد است. این بنا از همه سوی دشت مرغاب پیداست، بهویژه اگر از سمت جنوب غربی از راه باستانی گذر کنیم و از تنگه بلاغی وارد دشت شویم، نخستین چیزی که جلب توجه میکند آرامگاه کوروش است.
آرامگاه کوروش تنها بنایی در پاسارگاد است که توصیف آن در منابع یونانی آمدهاست.
تخت جمشید
تخت جمشید را همان گونه که داریوش در کتیبه ای به آن اشاره کرده است، می توان نوعی دژ یا ارگ حکومتی دانست که جایگاهی برای اداره کشور و برگزاری مراسم رسمی و مذهبی و پذیرایی های مهم و باشکوه و تجمع های حکومتی و اقامتگاه پادشاه و نزدیکان او بود. چنین دژ یا فضایی مانند دژهای دوران اسلامی که از برخی از آنها اطلاعات بیشتری در دست است، عرصه های گوناگون، اما کمابیش معین و مشخصی داشت. در نزدیکی ارگ پارسه یا تخت جمشید، یک یا چند سکونتگاه بزرگ وجود داشت که محل زندگی گروه های متوسط مردم، کارکنان عادی کاخ ها، گروه هایی از کشاورزان و پیشه وران بود. در برخی لوحه های به دست آمده از تخت جمشید به سکونت گاه های واقع در نزدیکی تخت جمشید اشاره شده است، اما هنوز از آنها آثار قابل ملاحظه ای یافت نشده است، زیرا بناهای آنها با مصالح معمولی و کم دوام ساخته شده بود.
آرامگاه حافظ (حافظیه)
آرامگاه شاعر بزرگ، خواجه شمس الدین محمد حافظ است که در شمال شهر شیراز، پایین تر از دروازه قرآن، در خاک مصلی (یکی از قبرستان های معروف شیراز) قرار دارد و مساحت آن ۱۹۱۱۶ متر مربع می باشد
۶۵ سال پس از وفات حافظ، یعنی در سال ۸۵۶ ه.ق. ۱۴۵۲ م. شمس الدین محمد یغمایی وزیر میرزا ابوالقاسم بابر گورکانی (پسر میرزا بایسنغر نواده شاهرخ بن تیمور) حاکم فارس، برای اولین بار عمارتی گنبدی شکل را بر فراز مقبره حافظ بنا کرد و در جلو این عمارت، حوض بزرگی ساخت که از آب رکن آباد پر می شد. (شیراز شهر جاویدان، علی سامی، ص ۳۶۶)
این بنا یک بار در اوایل قرن یازدهم هجری، در زما حکومت شاه عباس کبیر و دیگر بار، ۳۵۰ سال پس از وفات حافظ به دستور نادرشاه افشار مرمت شد
در سال ۱۱۸۷ ه.ق. کریم خان زند بر مقبره حافظ، بارگاهی به سبک بناهای خود ساخت و بر تربتش سنگی مرمرین نهاد که امروز نیز باقی است.
دروازه قران
در شیراز، در نزدیکی تنگ الله اکبر و در میان کوه های باباکوهی و چهل مقام واقع شده است. وجه تسمیه این دروازه وجود قرآنی بر بالای طاقی مرتفع است. این دروازه شامل یک طاق مرتفع از نوع طاق کجاوه ای در وسط دور طاق با ارتفاع کم در طرفین است. این طاق در زمان حکومت عضدالدوله دیلمی در فارس، ساخته شد و قرآنی نیز در آن جای داده شد تا مسافرین به برکت عبور از زیر آن سفر را به سلامت به پایان برند و در موقع سفر از زیر قرآن بگذرند. به مرور زمان طاق شکسته و تخریب شد.
آرامگاه سعدی
ارگ کریمخانی
در دوره حکومت زندیه کریمخان زند (۱۱۷۲ – ۱۱۹۳) مجددا” آن را بازسازی نمود و در قسمت فوقانی آن اطاقی ساخت و دو جلد قرآن نفیس به خط ثلث و محقق، اثر سلطان ابراهیم بن شاهرخ گورکانی را در آن اتاق جای داد. این قرآن ها به قرآن هفده من مشهورند. در سال ۱۳۱۶ که طرح توسعه راه شمالی شیراز در دستور کار دولت قرار گرفت، این طاق خراب شد و قرآن مذکور نیز به موزه پارس منتقل گردید. در زمان قاجاریه که چند زلزله شیراز را تکان داد، این دروازه آسیب هایی دید اما به وسیله محمد زکی خان نوری مورد بازسازی و مرمت قرار گرفت
سعدیه: آرامگاه شاعر قرن هفتم شیخ مشرف الدین بن مصلح الدین سعدی شیرازی است که در ۴ کیلومتری شمال شرقی شیراز، در دامنه کوه فهندژ، در انتهای خیابان بوستان و در مجاورت باغ دلگشا واقع شده است. این مکان در ابتدا خانقاه شیخ بوده که وی اواخر عمر خود را در آنجا می گذرانیده و سپس در همانجا مدفون گردیده است. برای اولین بار در قرن هفتم توسط خواجه شمس الدین محمد صاحبدیوانی وزیر معروف آباقاخان، مقبره ای بر فراز قبر سعدی ساخته شد. در سال ۹۹۸ به حکم یعقوب ذوالقدر، حکمران فارس، خانقاه شیخ ویران گردید و اثری از آن باقب نماند. تا این که در سال ۱۱۸۷ ه.ق.
به دستور کریمخان زند، عمارتی ملوکانه از گچ و آجر بر فراز مزار شیخ بنا شد که شامل ۲ طبقه می شد. طبقه زیرین دارای راهروی بود که پلکان طبقه دوم از آنجا شروع می شد. در دو طرف راهرو دو اطاق کرسی دار ساخته شده بود. در اطاقی که سمت شرق راهرو بود، قبر سعدی قرار داشت و معجری چوبین آن را احاطه کره بود. قسمت غربی راهرو نیز به موازات قسمت شرقی، شامل دو اطاق می شد، که بعدها شوریده (فصیح الملک) شاعر نابینای شیرازی در اطاق غربی این قسمت مدفون شد. طبقه بالای ساختمان نیز همانند طبقه زیرین بود، با این تفاوت که بر روی اطاق شرقی که قبر سعدی در آنجا بود، به احترام شیخ اطاقی ساخته نشده بود و سقف آن به اندازه دو طبقه ارتفاع داشت
ارگ کریمخانی قصر سلطنتی و اندرونی کریم خان زند (م. ۱۱۹۳) حاکم شیراز بوده است که در سال ۱۱۸۰ ه.ق به دستور وی ساخته شد و در حال حاضر در شمال شرقی شیراز، در حوالی میدان شهدا واقع شده است.
کریم خان زند برای ساختن قصر خود ماهرترین سنگ تراشان، معماران و هنرمندان آن عصر را به شیراز دعوت کرد و بهترین نوع مصالح را از شهرها و کشورهای مختلف خریداری نمود و در اختیار کارگران قرار داد. در مدت زمان کوتاهی بنای ارگ ساخته شد.
میدان کریم خانی به عنوان تأسیسات و ارسن شهری شامل سه بخش می شد:
۱٫ بخش سیاسی که شامل عمارت کلاه فرنگی و دیوانخانه بود.
۲٫ بخش اقتصادی که شامل بازار وکیل می شد.
۳٫ بخش نظامی که شامل میدان مشق می شد.
در این میدان، ارگ به عنوان خانه پادشاه و هسته اصلی میدان عمل می کرد. درساختن ارگ، معماری نظامی و معماری مسکونی هر دو با هم به کار رفته است چرا که ارگ خانه پادشاه می بود و باید از ضریب امنیتی بالایی برخوردار باشد. بنابراین دیواره های بیرونی که همانند دیوارهای یک قلعه نظامی است، بسیار مرتفع است.دیواره بنا در پایین ۳ متر ضخامت دارد و به صورت مخروط ناقص بالا رفته و ضخامت آن در بالا به ۲٫۸ متر می رسد. و در قسمت بالا دیوارکی جانپناه دارد که محل استقرار سربازان بوده، تیرکش هایی نیز در این دیوار تعبیه شده که برخی کوچک هستند و حالت مورب دارند که محل قرار دادن تفنگ و اسلحه بوده و دیگر سوراخ های بزرگتری که برای راندن دشمن بوده است.
باغ ارم
در شمال غربی شیراز و در انتهای خیابان ارم و در تقاطع بلوار شرقی – غربی باغ ارم و بلوار شمالی – جنوبی جام جم و آسیاب سه تایی، باغ ارم قرار گرفته است. این باغ به مناسبت عمارت و باغ بزرگی که در گذشته توسط شدادبن عاد پادشاه عربستان به رقابت با بهشت ساخته شده و ارم نامیده شده بود، به باغ ارم مشهور گردیده است.
تاریخ ساخت این باغ را به دروه سلجوقیان نسبت داده اند چرا که در آن زمان، باغ تخت و چند باغ دیگر توسط اتابک قراجه حکمران فارس – که از سوی سنجر شاه سلجوقی به حکومت فارس منصوب شده بود، احداث شد و احتمال ایجاد این باغ به درخواست وی و در آن زمان، زیاد است. همچنین احتمال می رود که این باغ در زمان کریم خان زند مرمت شده باشد.
هشتی ورودی آن فضای بزرگی است که یک در به باره بند (اصطبل) داشته و در حال حاضر مکان فروش بلیط است و در مقابل دری دارد که به پشت بام می رفته. همچنین در داخل هشتی چند طاق نما برای نشستن وجود دارد. هشتی ارگ نسبت به هشتی دیگر خانه ها تزیینات کمتری دارد. در قسمت باره بند اتاق هایی مخصوص سر مهتر وجود داشته که هم اینک ویران شده است. این مکان در زمان پهلوی به عنوان زندان زنان مورد استفاده قرار گرفت، در وسط آن ساختمانی احداث شده بود که به هنگام مرمت ویران شد.
منبع : ایران ویج