گشتی در موزه شاهرود

---

موزه شاهرود یکی از اماکن تاریخی این شهر است که بی‌شک ما را به راحتی به تاریخ پیوند می‌دهد. موزه ای که در خیابان فردوسی شاهرود قرار گرفته و در سال‌های 1307ـ1306 به عنوان بلدیه (شهرداری) به سبک معماری اواخر دوره قاجاریه و اوایل دوره پهلوی ساخته شده است.

---

زیربنای موزه شاهرود 468 مترمربع است و در این موزه تلاش شده است اشیا و آثار بخش‌های باستانشناسی و مردم‌شناسی از سطح استان تهیه و در معرض دید بازدیدکنندگان قرار بگیرند. آثار موزه به قبل از میلاد مسیح(ع)، آثار دوره قبل از اسلام و آثار دوره اسلامی تقسیم می‌شود.‏ در بخش باستان شناسی موزه شاهرود آثار ارزشمندی مربوط به دوره های پیش از اسلام و اسلامی نگهداری می شود و در بخش مردم شناسی نیز مجموعه ای از ابزار و ادوات تولید پوشاک، زیورآلات و دست بافته ها، اسناد و قباله ها و نیز تصاویری از فعالیت های گوناگون زندگی مردم به نمایش گذاشته شده است. از جالب توجه ترین آثار موجود در این موزه، ابزار کار استخوانی و سنگی مربوط به هزاره ششم قبل از میلاد، سفال های خاکستری و نیز درب امامزاده قطری است.

سقف‌های طبقه همکف موزه دارای طاق‌های هلالی و ترکی با خشت و مصالح آجری است و نمای بیرونی آجرنما و محوطه اطراف ساختمان سنگ و آجرفرش است. این بنا سال 67 به‌عنوان نخستین موزه استان سمنان مورد بهره‌برداری قرار گرفت. این ساختمان دو طبقه دارای دو بخش باستانشناسی و مردم‌شناسی است. ساختمان این هرچند با ساختمان شهرداری سال‌های دور تفاوت بسیاری دارد اما وقتی وارد موزه می‌شوید می‌توانید به راحتی آن را به یاد آورید.

در بدو ورود در طبقه همکف و در مقابل در ورودی موزه دری چوبی که درون ویترینی شیشه‌ای قرار گرفته با آن نقوش برجسته‌اش خودنمایی می‌کند. بر روی این در دو، لت منبت‌کاری شده نقوش برجسته مختلفی از جمله نام سازندگان آن، آیت‌الکرسی، اسامی چهارده معصوم(ع)، نقوش اسلیمی، اشعار محتشم کاشانی، نوشته‌ها و روایت‌های قرآنی به چشم می‌خورد.

این در زمان مظفرالدین شاه قاجار و به عنوان در آرامگاه امامزاده محمد سرامین قطری(ع) که معروف به امامزاده قطری است ساخته شده است. این در پیش از انتقال به موزه باتوجه به نقوش برجسته و به نوعی منحصر به فردش دوبار به سرقت رفته است.

شاید جالبترین قسمت این در، سیر تکاملی جنین باشد. طراحی ومنبت کاری مراحل تشکیل ورشد این جنین با توجه با علم آن زمان خود یکی از شگفتی‌های این در است. کربلایی میرزا گرمنی، رمضان علی میقانی و نصرالله بن مرحوم ملاعلی نام سازندگان وبانیان آن است که در روی در دیده می‌شود

نوشته‌های منبت‌کاری شده و نقوش برجسته بر روی این در به راحتی هنر آن زمان را به رخ می‌کشد. بخشی از آن مانند نقوش برجسته که خارج از در منبت کاری شده و به وسیله میخ و سنگ یشم به بدنه اصلی در نصب شده نقوش اسلیمی یا گل بوته‌ای است که چرخه زندگی و چهارفصل سال را به نحو هنرمندانه‌ای نشان می‌دهد. گل‌های نیلوفری که پیشینه تاریخی دارد و در تخت جمشید هم به چشم می‌خورد بیانگر همان چرخه زندگی و فعالیت است.

اما شاید جالبترین قسمت این در، سیر تکاملی جنین باشد. طراحی ومنبت کاری مراحل تشکیل ورشد این جنین با توجه با علم آن زمان خود یکی از شگفتی‌های این در است. کربلایی میرزا گرمنی، رمضان علی میقانی و نصرالله بن مرحوم ملاعلی نام سازندگان وبانیان آن است که در روی در دیده می‌شود

در بخش دیگر این موزه، قدیمی‌ترین اشیا مربوط به تپه سنگ چقماق بسطام و دوره تاریخی هزاره ششم پیش از میلاد مسیح(ع) خودنمایی می‌کند. این تپه پیش از انقلاب توسط پروفسور ماسودا ژاپنی و هیأت همراه وی مورد کاوش قرار گرفت و اشیای به دست آمده از آن شامل ابزار سنگی و استخوانی از جمله سوزن، سنجاق سر، ‌قبضه داس وکارد یا تیغه‌ای سنگی است که برای کارهای روزمره از آنها استفاده می‌شده است.‏

در ویترین شیشه‌ای دیگرظروفی به دست آمده از تپه حصار دامغان دیده می‌شود. تپه حصاردامغان به عنوان تپه کلیدی شهرتی جهانی داردکه در آن سه لایه تمدن حصار 1 تا 3 وجود دارد. از این تپه اشیای بسیاری به دست آمده است که می‌توان آنها را در موزه‌های ایران و جهان دید، از آن جمله ظروف سفالی منقوش نخودی رنگ از هزاره چهارم پیش از میلاد مسیح(ع) است که در دور آنها نقوشی از حیوانات و گیاهان به چشم می‌خورد. با نگاهی به ظروف سفالی هزاره سوم پیش از میلاد مسیح(ع) که خاکستری رنگ است می‌توان فهمید که هر دوره چه تغییراتی در نگاه هنرمندان روی داده است.

در کناری دیگر ابزاری از جنس مفرغ، استخوانی وسفالی مربوط به هزاره اول پیش از میلاد مسیح (3000 سال قبل) دیده می‌شود که بیشتر اشیای تزیینی وآرایشی زنان آن دوره مانند دستبند، حلقه، گیره سر، سنجاق مو است و بی‌شک مقایسه آنها با لوازم فعلی بانوان لبخندی را بر لب هر بیننده خواهد نشاند.

ظروف تدفین در قسمتی دیگر از موزه روایت ویژه خود را دارد. این ظروف مربوط به هزاره اول پیش از میلاد است که در گورستان پارک موزه شاهرود کشف شد.‏ با حفاری در این منطقه اشیای زیادی از گورهای مکشوفه به دست آمده است که به ظروف خاکستری یا تدفین معروفند. سفال‌های خاکستری در آیین تدفین با مرده دفن می‌شد چرا که آنان اعتقاد داشتند مردگان در دنیای دیگر زنده می‌شوند و به این وسایل نیاز دارند. ‏

شنیدن نحوه دفن مردگان در این گورستان بسیار جالب است. در آن دوره مردگان را به حالت جنینی دفن می‌کردند یعنی این‌که صورت به سمت شرق (محل طلوع خورشید) که پیام‌آور زندگی و حرکت است، دست‌ها به سمت ظرف‌ها و پاها در قفسه سینه جمع شده و به پهلو می‌خوابانیدند.

در همین بخش باستانشناسی می‌توان آجرهای نقش دار یا نقوش آجری را دیدکه از کنار هم چیدن آنها نقوش هندسی به دست می‌آید، سنگ قبر‌های مربوط به دوره صفویه و قاجار که از مجن، تاش و شاهکوه به موزه منتقل شده است، انواع پیه سوزها از جنس فلز و مفرغ که برای روشنایی از آن استفاده می‌شده است از دیگر اشیای موجود در این موزه است.‏

بخش سکه با سکه‌هایی از دوران‌هایی مانند صفویه، اشکانی و سلوکی، از دیگر قسمت‌های دیدنی این موزه است.

طبقه دوم بخش مردم‌شناسی است. این بخش شامل ابزارکار دامداری، کشاورزی، پوشاک، پخت نان، دست بافته‌ها و اسناد و قباله‌ها، ابزار و وسایل تعزیه خوانی و وسایل تدفین، کارگاه پارچه بافی و انواع چرخ‌های ریسندگی سنتی، ابزار تدخین، وسایل روشنایی سنتی، دم آهنگری، قرآن خطی در ابعاد مختلف و دست خط مبارک امام خمینی(ره) که به مناسبت شهادت آیت‌الله مطهری به آیت‌الله توحیدی ارسال شده و نیز تصاویری از فعالیت‌های گوناگون مردم‌شناسی است. از جمله تصاویر بسیار زیبا در این غرفه پرده درویشی با 32 قصه به روایت تصویر و400 صورت انسان و حیوان با هنر نقاشی رنگ و روغن است که در سال1340 هجری قمری در کاشمر خلق و در سال 69 مرمت شده است.

در غرفه پوشاک موزه شاهرود، انواع لباس‌های زنانه شامل کت زنان (کلیجه) شلیته، کلاه سوزن‌دوزی شده، چارقد ریال، جوراب‌های پشمی و پیراهن سوزن‌دوزی شده دیده می‌شود.‏ در بخش مردم‌شناسی تلاش شده است تا بازدیدکنندگان از نزدیک با نحوه زندگی مردم در دوره‌های گذشته آشنا شوند.

فراوری: الهام مرادی

بخش گردشگری تبیان

منبع :  تبیان

موزه ذوالفقاری زنجان: مومیایی‌های ایرانی

---

مردان نمکی نامی است که به شش مومیایی کشف‌شده در زمستان سال 1372 خورشیدی در معدن نمک چهرآباد استان زنجان داده شده‌است. داستان مردان نمکی داستانی است شنیدنی از آنهایی که به ناگاه از اعصار تاریک تاریخ به عصر جدید پرتاپ شده اند.

---

در زمستان سال 1372، معدن‌کاران به‌هنگام خاکبرداری و استخراج نمک از معدن زیر تپه‌های این منطقه، با نیم‌تنه یک جسد روبه‌رو شدند. این جسد دارای ریش و موی بلند و حلقه گوشواره‌ای از جنس طلا در گوش چپ بود. جسد مزبور در اواسط یکی از تونل‌های معدن، که حدود 45 متر طول داشت، به‌دست آمد.

از تاریخ 6 اسفند 1372، کاوش‌ها در این منطقه آغاز شد. درپی کاوش‌ها؛ یک ساق پا درون چکمهء چرمی، سه قبضه چاقو، شلوارک، شی نقره‌ای، قلاب سنگ، قطعات طناب چرمی، سنگ ساب، یک عدد گردو، قطعات سفال و چند تکه پارچه منقوش و قطعات خردشده استخوان نیز پیدا شد. باستان شناسان در مورد ظاهر این پیکر گفته‌اند احتمالا مرد نمکی از طبقه اشراف و شاهزاده‌ها بوده‌است، زیرا بر روی لباس او جواهرات و زیورآلاتی پیدا شده که مخصوص این طبقه بوده، و همچنین آنها چنین فرضیه دارند که او یا درحال فرار به غار پناه برده یا در جنگی از میدان گریخته و به غار پناه آورده و آنجا فوت کرده و موریانه‌ها پیکرش را، که از نمک پوشیده بوده، خورده‌اند.

این داستان کشف نخستین مرد نمکی در ایران است. مردان نمکی نامی است که به شش مومیایی کشف‌شده در زمستان سال 1372 خورشیدی در معدن نمک چهرآباد استان زنجان داده شده‌است. داستان مردان نمکی داستانی است شنیدنی از آنهایی که به ناگاه از اعصار تاریک تاریخ به عصر جدید پرتاپ شده اند.

از جمله اشیایی که همراه این مرد نمکی یافت شد می‌توان به تکه سبد و میخ‌های چوبی، طناب‌های گیاهی و منسوجات اشاره کرد

با وجود کشف استثنایی مرد نمکی شماره یک در سال 1372 تلاش چندانی برای تعطیل کردن استخراج مکانیکی و لغو بهره برداری از معدن صورت نگرفت. پاییز 1383 معدنکاران در حین کار با بولدوزر دوباره با بقایای اسکلت انسانی برخورد کردند که بدلیل کار با بولدوزر تا حد زیادی متلاشی شده بود و با جستجوی معدن‌کاران در میان خاک‌های آشفته علاوه بر جمع‌آوری قسمتهایی از بقایای انسانی تکه تکه شده، شماری اشیا به دست آمد که توسط بهره بردار به اداره میراث فرهنگی و گردشگری استان منتقل شد. بررسی‌های نخستین بر روی بقایای انسانی که پس از انتقال به میراث فرهنگی، مرد نمکی شماره 2 نامگذاری شد، نشان داد که این بقایا متعلق به مردی میانسال با میانگین قد حدود 180 سانتی‌متر بوده که در جریان ریزش دیواره‌ها و سقف تونل کشته شده است.

از جمله اشیایی که همراه این مرد نمکی یافت شد می‌توان به تکه سبد و میخ‌های چوبی، طناب‌های گیاهی و منسوجات اشاره کرد.

کشف اتفاقی مرد نمکی شماره 2 و مجموعه‌ای از اشیا موجب از سرگیری پژوهش‌های باستان شناسی در معدن نمک چهرآباد پس از گذشت 11 سال شد. بنابراین کاوش در معدن با وجود شرایط آب و هوایی نامناسب و دشوار در دی‌ماه 1383 به منظور نجات بخشی آثار و بقایای باقی مانده آغاز شد.

مرد نمکی شماره 3 همچون مرد نمکی 2 به صورت اتفاقی و طی کار باطله‌برداری بولدوزر توسط معدن‌کاران در سال 1383 کشف شد. بدلیل سقوط یک صخره بسیار بزرگ نمک بر روی مرد نمکی شماره 3 و همچنین کشف آن توسط بولدوزر، این جسد نیز به صورت متلاشی شده و تکه تکه به دست آمد. آنچه که مرد نمکی شماره 3 نامیده شد در واقع بقایای استخوان، لباس و قسمتهایی از بافت نرم فردی بود که همچون معدنچیان دیگر بر اثر ریزش تونل و سقوط یک سنگ چند تنی روی او کشته شده بود.

مرد نمکی شماره 4 سالم‌ترین و کامل‌ترین جسد نمکی به دست آمده از معدن چهرآباد است و به رغم آسیب دیدگی به هنگام مرگ تقریبا بیشتر قسمت‌های بدن این مومیایی سالم باقی مانده است. این جسد شامل مجموعه‌ای از استخوان‌ها و بافت نرمی است که بر اثر از دست دادن آب بدن کاملا خشک شده است.

براساس پژوهش‌های انجام گرفته مشخص شد این مومیایی طبیعی، پسر جوانی بوده که به هنگام مرگ حدود 16 سال داشته است. قد این مومیایی 170 تا 175 سانتی‌متر و بر گوش‌هایش حلقه فلزی دیده می‌شود، موهای سر وی کوتاه، به رنگ خرمایی و همراه این مومیایی اشیای جالب توجهی نیز کشف شد. یکی از این اشیا چاقوی فلزی با دسته استخوانی است که در غلافی چرمی به کمربند پارچه‌ای این مومیایی بسته شده است و از اشیای دیگر می‌توان به دو کوزه کوچک سفالی سالم اشاره کرد.

از ویژگی های بسیار مهم این مومیایی طبیعی، لباس کامل است که برتن او دیده می‌شود، این لباس از بالاپوشی بلند، یک شلوار و کفش چرمی تشکیل شده است.

پنجمین مومیایی طبیعی نیز در کاوش فصل دوم در حالی یافت شد که به جز سر بقیه قسمت‌های بدن زیر صخره و سنگ‌های آواری بزرگ قرار گرفته بود. شکل جسد نشان می‌داد که این شخص نیز همچون نمونه‌های پیشین بر اثر حادثه‌ای که منجر به تخریب و ریزش تونل گردیده، کشته و مدفون شده است.

بر خلاف مومیایی نمکی شماره 4 بیشتر بافت بدن مرد نمکی شماره 5 پوسیده و از بین رفته بود و بافت نرم فقط در قسمت‌هایی کوچک از دو دست، پاها بخش‌هایی از صورت، سینه و لگن باقی مانده بود. موی سر جسد به شرایط محیطی که مرد نمکی در آن قرار گرفته بر می‌گردد، کم بودن میزان نمک در این محیط نفوذ آب از بالای کوه به این بخش از معدن از دلایل اصلی پوسیده شدن زیاد مرد نمکی شماره 5 است.

ششمین مرد نمکی با آغاز فصل سوم کاوش در خرداد 1386 براثر بارندگی‌ها و شستشوی نمک، پش از حدود 40 سانتی‌متر حفاری در نزدیکی محل کشف مرد نمکی شماره 2 پیدا شد، اما به علت نبود مجوز حفاری و مشکل در نگهداری، این جسد تاکنون درون نمک باقی مانده است. جمجمه ششمین مرد نمکی مـربوط به دوره ساسانی است.

پیکر نخستین مومیایی در معدن نمک چهرآباد واقع در یک‌کیلومتری جنوب روستای حمزه‌لو در ناحیهء غرب شهرستان زنجان پیدا شده‌است. سر و پای چپ یکی از این مردان در موزهء ایران باستان تهران قابل بازدید است. جسد سه تن دیگر از مردان نمکی در عمارت ذوالفقاری در شهر زنجان نگهداری می‌شود.

با انجام آزمایش‌های سالیابی به روش کربن 14، که بر روی نمونه استخوان‌ها و پارچه‌های مجموعه صورت گرفت، قدمتی حدود 1700 سال (اواخر اشکانی – اوایل ساسانی) برای مرد نمکی تعیین گردید. آزمایش‌های دی‌ان‌ای نشان داد که سن مرد نمکی هنگام مرگ حدود 37 سال و قد وی حدود 175 سانتی متر بوده‌است.

عمارت ذوالفقاری در یکی از محلات قدیمی شهر زنجان موسوم به محلة «دالان آلتی» در ضلع شمالی سبزه میدان و مسجد جامع قرار دارد. این بنا ساختمان مسکونی و اداری حکمران زنجان بوده و از مجموعه بناهای اندرونی و بیرونی و بخشهای مختلفی تشکیل یافته بود. از این مجموعه در حال حاضر فقط عمارت بیرونی باقی مانده که به نام «عمارت محمود خان ذوالفقاری» معروف است.

در سال 1379 میراث فرهنگی استان زنجان تصمیم به حفاظت و مرمت عمارت ذوالفقاری گرفت و در این راستا بنای مذکور در چندین مرحله مرمت و باز سازی گردید. با انتقال مجموعه آثار بدست آمده از معدن نمک چهر آباد در سال 1386 موزه موقت مومیایی ها در این مکان بوجود آمد و در سال 1388 اولین موزه باستانشناسی استان زنجان در عمارت ذوالفقاری افتتاح گردید.

این بنا در سال 1375 خورشیدی در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

در حال حاضر به استثنای مومیایی نمکی شماره 1 که در موزه ملی کشور نگهداشته می شود بقیه اجساد و اشیای بدست آمده از معدن چهرآباد در موزه ذوالفقاری زنجان در شرایط مطلوب، تحت نظارت کارشناسان مربوط نگهداری می شوند.

منبع :  تبیان

ترنم زندگی در پناهگاه دشت ناز/ لالایی محیطبانان برای گوزن زرد ایرانی

کد خبر: 2271759                     

تاریخ مخابره : ۱۳۹۳/۱/۲۷

استانها > شمال > مازندران

مهر گزارش می دهد؛

ترنم زندگی در پناهگاه دشت ناز/ لالایی محیطبانان برای گوزن زرد ایرانی

ساری - خبرگزاری مهر: نبض حیات گوزن زرد ایرانی در پناهگاه دشت ناز ساری می تپد و این منطقه به گهواره ای برای زیست و زادآوری این گونه در خطر انقراض تبدیل شده و محیطبانان همانند دایه های مهربان تر از مادر، طعم زندگی را به آنان می چشند.

به گزارش خبرنگار مهر، اگرچه شکارچیان غیرمجاز در فصول مختلف با وسایل گوناگون مانند اسپیکر و ضبط صوت از جمله گاوبانکی با تقلید صدای گونه های حیات وحش از جمله، مرال، شوکا، گوزن و ... می پردازند اما اینجا و در پناهگاه حیات وحش، محیط بانان همانند دایه های مهربان تر از مادر به مراقبت و پرورش گوزن زرد ایران مشغول هستند.  

تا سالهای نه چندان دور تصور می شد که نسل گونه گوزن زرد ایرانی به شماره افتاده است اما با دیدن چند گونه در استان فارس و انتقال آن به دشت ناز ساری، فصل جدیدی در ندگی این گونه های منحصر بفرد باز شد.

اکنون پناهگاه حیات وحش دشت ناز ساری، مامن گوزن زرد ایرانی است که پس از زادآوری و تکثیر به مناطق مختلف ایران منتقل و پراکنش می شوند تا جلوی انقراض یکی دیگر از گونه ای زیبا و انحصاری حیات وحش در ایران گرفته شود.

زادآوری گوزن زرد ایرانی در دشت ناز

در حال حاضر حدود 38 راس گوزن زرد ایرانی در پناهگاه حیات وحش دشت ناز زیست و زادآوری می کنند که از این تعداد سه راس گوزن چند روز اخیر و چهار راس نیز سال قبل متولد شده اند.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست ساری در گفتگو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه در حال حاضر بطور تقریبی حدود 38 راس گوزن در پناهگاه حیات وحش ساری زیست می کنند، عنوان کرد: وضعیت این گونه حیات وحش در منطقه خوب است.

مهرداد فغانی با اشاره به اینکه اکنون این گونه در مناطق دیگر نیز پرورش داده می شوند، یادآور شد: در پناهگاه حیات وحش ساری فقط گونه گوزن زرد زیست می کنند و در دیگر پناهگاههای کشور، گوزن قرمز پرورش داده می شود.

وی با عنوان اینکه گوزن زرد جزو گونه های حمایت شده و در معرض خطر انقراض است، بیان داشت: پناهگاه حیات وحش ساری در واقع محل تکثیر است و پناهگاه حیات وحش است.

وی با اشاره به اینکه پناهگاه حیات وحش دشت ناز محصور بوده و بازدید از آن برای عموم آزاد نیست، گفت: در این منطقه گوزن زرد نگهداری می شود و در مواردی نیز به جاههای دیگر منتقل می شود.

کاهش تلفات گوزن زرد

فغانی افزود: میزان تلفات این گونه در سالهای اخیر کاهش چشمگیری یافته است و امسال وضعیت این گونه بسیار خوب است.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست ساری با بیان اینکه تاکنون چند راس گوزن در سالهای مختلف به دیگر مناطق کشور منتقل شده است، گفت: تاکنون چندین راس به پناهگاههای مختلف از جمله، یزد، خوزستان، کردستان، آذربایجان و ... منتقل شده است.

فغانی درباره نیازمندیها در پناهگاه حیات وحش دشت ناز گفت: همیشه از کمبود نیرو، کمبود امکانات رنج می بریم و همواره با حداقل ها سپری می کنیم.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست سازی همچنین عنوان کرد: اعتبارات ما برای تامین علوفه و جو پاسخگو نیست و به سختی آن را تهیه می کنیم و امسال برای رفع مشکلات، نسبت به علوفه کاری اقدام کرده ایم.

وی با اشاره به تولد سه راس گوزن زرد ایرانی در ماه فروردین در پناهگاه دشت ناز ساری گفت: احتمالا در ماههای آتی نیز شاهد تولد چهار تا پنج راس گوزن دیگر خواهیم بود.

تولد چهار راس گوزن سال قبل در دشت ناز

فغانی در پایان ضمن تقدیر از تلاش شبانه روزی محیط بانان این اداره افزود: سال گذشته نیز چهار راس گوساله گوزن زرد ایرانی در پناهگاه حیات وحش دشت ناز متولد شدند.
 
زیستگاهها بعنوان بستر حیات و گونه های گیاهی و جانوری آن بعنوان گیاهی ذخائر ژنتیکی و منابع تامین نیازهای بشر به شمار رفته تخریب و نابودی آنها ادامه حیات و بقا انسان را مورد تهدید قرار خواهد داد و از اینرو مناطق منتخب زیربه منظورحفظ تنوع زیستی و طبیعت برای نسل آینده اختصاص و مـورد حفاظت قرار می گیرند و پناهگاه حیات وحش دشت ناز در 28 کیلومتری شهر ساری استان مازندران با مساحتی حدود 56 هکتار واقع شده است.

مدیرکل محیط زیست مازندران نیز در زمینه این پناهگاه حیات وحش می گوید :در منطقه کوهستانی دشت ناز بیش از 447 گونه گیاهی وجود دارد،گونه هایی چون توسکا ،راش،ممرز ،لیلکی وانجیلی ، اما گونه های جانوری آن بیشتر مورد توجه دوستداران محیط زیست هستند، ازجمله ،شوکا، مرال قرقاول و گربه جنگلی. دشت ناز، از حدود 40 سال پیش تا کنون به محل تکثیر و رشد گوزن زرد خالدار ایرانی که یکی از گونه های نادر گوزن دنیاست درآمده است.

ناصر مهردادی بیان داشت: گوزن زرد یکی از نادرترین و از گونه های معروف جهان است که  زیستگاه اصلی این حیوان کناره رودخانه های دز و کارون و جزیره اشک واقع در ساحل دریاچه ارومیه است که تعدادی از گوزن ها را هر از گاه به آنجا نیز می برند.

وی یادآور شد: پناه‌گاه حیات وحش دشت ناز ساری در حدود ۵۵ هکتار وسعت دارد و از سال ۱۳۴۶ به صورت محل تکثیر گوزن زرد ایرانى درآمده است که در این پناه‌گاه ضمن حفاظت و نگهدارى گوزن زرد ایرانى که تعلیف آن‌ها دستى صورت مى‌گیرد.

وی افزود: همه ساله تعدادى از گوزن‌هاى تولید شده را به زیست‌گاه‌هاى اصلى، یعنى حواشى رودخانهٔ‌ دز و کارون منتقل مى‌کنند، انتقال این گونه نادر به زیستگاه های دیگر کشور از سال 1368آغاز شد و هم اکنون 10 منطقه شناسایی شده با شرایط مناسب زیستگاهی میزبان گوزن زرد ایرانی است.

معرفی گوزن زرد ایرانی

گوزن زرد ایرانی با نام علمی Dama mesopotamica پستانداری از خانوادهٔ گوزن است. گمان می‌رفت که نسل این حیوان منقرض شده‌باشد تا این که در دههٔ 1950 گلّه‌ای از آن در خوزستان کشف شد. اینک گله‌هایی از گوزن زرد ایرانی در دشت ناز ساری در استان مازندران در محوطهٔ محصوری مراقبت می‌شوند. در برخی از باغ وحش‌های جهان نیز نمونه‌هایی از آن وجود دارد.

این حیوان جثه‌اش از مرال کوچک‌تر است. نرها شاخ‌های بلند و نسبتاً پهنی دارند. رشد شاخ‌ها از یک سالگی به بعد شروع می‌شود، ولی شاخک‌ها از دو سالگی ظاهر می‌گردد. در اواخر فصل زمستان شاخ‌ها می‌افتند و شاخ‌های جدید بلافاصله شروع به رشد می‌کنند و در تابستان تکمیل می‌شوند. موها در فصل تابستان کوتاه است. رنگ پشت و پهلوها در این فصل زرد متمایل به قرمز و زیر بدن و کفل‌ها و دم سفید است. در قسمت پشت و پهلوها خال‌های سفید مشخصی دارد. در زمستان موها بلندتر و به رنگ خاکستری با خال‌های نامشخص است.

گوزن زرد ایرانی دارای طول سر و تنه میان 150 تا 200 سانتی متر، دم 16 تا 20 سانتی متر و ارتفاع 85 تا 110 سانتی متر است. این پستاندار وزنی برابر با 50 تا 130 کیلوگرم دارد.

پناهگاه حیات وحش دشت ناز که یکی از جاذبه های گردشگری مازندران به شمار می رود با حدود 55 هکتار وسعت و پوششی از جنگل های جلگه ای ، در شمال شرقی شهر ساری واقع است.

کلید واژه های مطلب:

پناهگاه حیات وحش

|

گزارش خبری مهر

|

گوزن زرد ایرانی

|

منبع :  خبرگزاری مهر

دادگاه فدرال شیگاگو حکم حراج الواح هخامنشی رارد کرد

دادگاه فدرال شیگاگو حکم حراج الواح هخامنشی رارد کرد

دادگاه فدرال ایالت شیگاگو رای حراج الواح هخامنشی به نفع کشته شدگان انفجار آمیا رارد کرد و حالا موزه ملی ایران آماده بازگشت الواح هخامنشی است.

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران، معاون میراث فرهنگی کشور در واکنش به رای دادگاه فدرال امریکا در خصوص الواح گلی هخامنشی به نفع ایران گفت:دفاع ایران و همین طور کارشناسان و پژوهشگران موسسه شرق شناسی شیکاگو باعث شد تا رای نهایی دادگاه فدرال به نفع ایران صادر شود.
به گزارش مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری، محمدحسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی کشور با بیان این مطلب گفت:تمام مسئولان فرهنگی و کارشناسان دانشگاه شیکاگو می دانستند که رای دادگاه بدوی امریکا ناحق است و الواحی که به امانت در اختیار موسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو قرار گرفته بود، جنبه مطالعاتی داشت و کسی حق فروش آنها را نداشت.
طالبیان در ادامه با اشاره به وضعیت نگهداری 30 هزار قطعه لوح گلی هخامنشی که از سال 1930 در موسسه شرق شناسی شیکاگو به امانت قرار دارد، گفت:این الواح در وضعیت خوبی در این موسسه نگهداری می شوند و از نظر دما، رطوبت و نور تحت کنترل هستند.آنها در حال اسکن و خوانش هستند و قرار است از این الواح بانک اطلاعاتی تهیه شود که سرپرستی این پروژه را پروفسور مت استولپر به عهده دارد و طبق تفاهمنامه ای که با موسسه شرق شناسی منعقد شده این اطلاعات به ایران هم داده می شود.
معاون میراث فرهنگی کشور در ادامه افزود:خوانش این الواح زمان بر است و اگر اسکن شوند پژوهشگران بهتر می توانند آنها را بخوانند.
او با اشاره به اینکه نگاه فرهنگی کارشناسان و مسئولان موسسه شرق شناسی شیکاگو می تواند زمینه های همکاری متخصصان ایرانی را با این موسسه بیشتر کند، گفت:ما هیچ مخالفتی با پژوهش های علمی که به ارتقای فرهنگ ایرانی منجر شود، نداریم.
دادگاه فدرال شیکاگوی آمریکا در حکمی که به تازگی صادر کرده، اجازه فروش الواح گلی هخامنشی را که به صورت امانت در موسسه شرق شناسی شیکاگو قرار دارد، صادر نکرد . حالا موسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو می تواند از تحویل این اشیای باستانی به شاکیان اسراییلی پرونده بمب گذاری در مرکز خرید اورشلیم به جای غرامت 412 میلیون دلاری جلوگیری کند.
رابرت گتلمن، قاضی این پرونده تاکید کرده که این آثار به منظور پژوهش های باستان شناسی در اختیار مؤسسه شیکاگو قرار گرفته و اهداف تجاری در آن وجود ندارد بنابراین نمی توان آنها را مصادره کرد.

منبع: خبر آنلاین

منبع : باشگاه خبرنگاران

6 مقصد با آبگرم برای سفرهای نوروزی +عکس

آبگرم محلات، گنویه دیر، سرعین و ... از جمله مهمترین چشمه های آبگری هستند که این روز ها و در گردش های نوروزی می توانید از آن ها دیدن کنید و البته تنی هم به آب بزنید تا به قول عروف استخوان های شما نرم شود.

به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، یکی از جاذبه های گردشگری که در برخی از استان های ایران دیده می شود آبگرم است. این چشمه های آبگرم همه به نوعی جذب گردشگر می کنند و سالانه افراد زیادی را به خود جذب می کند.

آبگرم برای بیمارانی که مشکلات عضلانی یا بیماری های رماتیسم دارند بسیار مفید است و البته اگر در شهرها و استان های زیر در حال گردش هستید سری هم به این چشمه های اب گرم بزنید تا هم روز خوبی داشته باشید و هم کمی حالتان عوض شود.

چشمه آبگرم محلات - مرکزی

در فاصله 15 کیلومتری شمال شرق محلات در ارتفاعات بلند منطقه، چشمه آبگرم محلات جوشان است که از معروفیت خاصی برخوردار می باشد. بطور کلی چشمه‌های آبگرم به دو نوع تقسیم می شوند: نوع اول چشمه هایی هستند که آب آنها از روی زمین سرچشمه گرفته و در ابتدا دارای حوادث طبیعی بوده، اما پس از فرورفتن در زمین و گذشتن از لایه‌های گوناگون، گرمای آنها گرفته شده و برخی مواد کانی را در خورد حل می نمایند و از راهها و منافذ دیگری در سطح زمین متجلی می گردند.

نوع دوم آبگرم‌هایی هستند که بیشتر از  بخار خمیره سنگهای سوزان درون پوسته زمین بوجود آمده و به سطح زمین می رسند. تحقیقات بعمل آمده مشخص می سازد که آبگرم محلات از نوع دوم می‌باشد. دسترسی به این چشمه از دو طریق ممکن است:
 
1ـ از طریق جاده دلیحان ـ محلات
2ـ جاده اصلی قم ـ اصفهان (از طریق جاده دودهک ـ خورهه)

آّب گرم گنویه دیر – بوشهر

آبگرم گنویه دیر در استان بوشهر، در کناره جاده خور موج - دیر و در حوالی روستایی به همین نام قرار دارد.nمظهر چشمه آبگرم از شکاف سنگ‌های آهک مارنی خارج می‌شود و عامل تشکیل این چشمه که آب آن در ردیف آب‌های سولفات کلسیم همراه با منیزیم و کلرور سدیم ولرم است، ساختار زمین شناختی است.

در استان بوشهر منابع نسبتا وسیعی از چشمه‌ها و آب‌های معدنی وجود دارد. آب‌های معدنی این استان شامل آب‌های کلردار، گوگردی و کلرسولفاته می باشند که هر کدام دارای خواص متفاوت و متنوعی هستند.

آب گرم دلفان - لرستان

 چشمه آبگرم شهرستان دلفان در استان لرستان به عنوان یک جاذبه گردشگری سلامت و درمان، همچون الماسی در دامنه‌های رشته کوه زاگرس می‌درخشد. این چشمه در60 کیلومتری غرب شهر نورآباد و در بین 2 رشته کوه «گله» و «سفیدکوه» در زاگرس و در محل تلاقی 3 رودخانه گاماسیاب، گیزه رود و سیمره، واقع شده است.

این جاذبه طبیعی به عنوان یک مکان در حوزه گردشگری درمانی، همه ساله پذیرای  هزاران گردشگر و دوستدار طبیعت است. وجود این چشمه زیبای طبیعی در این منطقه سرسبز با چشم‌انداز زیبای رشته کوه زاگرس به نحوی زیبا چشم هر بیننده را نوازش می‌دهد و دل هر نظاره‌گر را آرام می‌کند. دکتر «محمد معین» در کتاب فارسی خود از این منطقه به عنوان یکی از زیباترین جاذبه‌های گردشگری و تنگه‌های ایران یاد کرده است.

چشمه آبگرم دلفان با آبدهی 30 لیتر در ثانیه و دمای 60 درجه سانتی‌گراد از دامنه کوه گله از اعماق زمین می‌جوشد و توسط اهالی این منطقه یک حوضچه کوچک سیمانی برای استفاده از آن احداث شده است.

آبگرم سرعین – اردبیل

شهر سیاحتی سرعین در ‪ ۲۵‬ کیلومتری شهر اردبیل قرار دارد. این شهر یکی از مهمترین مراکز استقرار چشمه‌های آبگرم در ایرن است
سرعین در فرهنگ لغات فار سی به معنی سرچشمه می‌باشد. در ادوار گذشته از این منطقه به نام‌های ساری قیه، سارقین، سرائین، سرقین یادکرد می‌شده است.

چشمه‌های آبگرم سرعین که با دما، خاصیت و ویژگی‌های درمانی خاصی از دل زمین می‌جوشند، همه ساله مسافران و گردشگران بسیاری را از گوشه و کنار کشور و خارج از ایران به سوی خود جلب می‌کنند.

از چشمه‌های آبگرم این شهر می‌توان به گاومیش گلی، قهوه سویی، ساری سو، قره‌سو، پهنلی - سو، آبگرم چشم و مجتمع‌های آبدرمانی سبلان، بش باجیلار و حمام طبیعی شفا اشاره کرد.

آب گرم گیوی – اردبیل

آب گرم گرم گیوی در حدود 5 کیلومتری شهر گیوی کنار جاده اردبیل - خلخال در بالای کوه قرار دارد این آبگرم در ارتفاع 1720 متری از سطح دریا واقع شده و میزان آبدهی آن 2 لیتر در ثانیه و دمای آب 52 درجه سانتی گراد است.ایستی سو (آب گرم گیوی) برای معالجه امراض پوستی و مفصلی مثل رماتیسم و درد مفاصل مفید است و از تاسیسات مناسبی برخوردار است.

این آب گرم یکی از زیباترین مناظر و چشم‌اندازهای طبیعی در سرزمین گیوی به شمار می‌رود همه ساله در ایام نوروز، مسافران زیادی از شهرهای دور و نزدیک و گردشگران خارجی را به خود جلب می‌کند.

این آب گرم در مسیر جاده خلخال به اردبیل قرار دارد و با توجه به این که رودخانه زیبای گیوی چای و باغ‌های 2 طرف رودخانه نیز در مسیر این جاده و در پایین دست آب گرم قرار دارند باعث بوجود آمدن مجموعه زیبا و طبیعی گردشگری در این منطقه شده که نظر هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند.

آب گرم مرتضی علی – یزد

چشمه آب گرم مرتضی علی (ع) از جاذبه‌های گردشگری طبیعی در شهرستان کویری طبس در استان یزد است. این چشمه در مسیر گردشگری روستای خرو و در فاصله ‪ ۲۷‬ کیلومتری شهر طبس واقع شده‌است

چشمه آب گرم مرتضی علی و طاق شاه‌ عباسی از جمله مناطق نمونه گردشگری استان یزد و از جاذبه‌های گردشگری کشورمان به حساب می‌آیند.وجود این چشمه جوشان با دو نوع آب سرد و گرم کنار هم در دل کویر ایران زمین انسان را به تفکری عمیق وا می‌دارد.
پس از گذر نمودن از شهر طبس برای رسیدن به این چشمه حدود 5 کیلومتر مسیر را باید به صورت پیاده طی کرد که عمدتا از آب عبور می‌کنند.این چشمه مبدا آبی اغلب مزارع و تامین آب باغات طبس می‌باشد که از طریق نهر آبی به این شهر منتقل می‌شود.

منبع : باشگاه خبرنگاران