پلهای تاریخی حیرت انگیز/ آثاری که فقط در لرستان دیده می شود

 

گزارش تصویری - تشریحی/

سفر به دیار پلهای تاریخی حیرت انگیز/ آثاری که فقط در لرستان دیده می شود

خرم آباد - خبرگزاری مهر: لرستان با دارا بودن بیش از 100 پل تاریخی به عنوان پایتخت پلهای تاریخی ایران مطرح است، آثاری که از آنها به عنوان حیرت انگیزترین پلهای تاریخی دنیا یاد می شود و ثبت جهانی آنها در دستور کار قرار گرفته است.

به گزارش خبرنگار مهر، استان لرستان با موقعیت استراتژیک خود همواره در طول تاریخ به عنوان یکی از مهم ترین گذرگاههای شمال به جنوب کشور مطرح بوده به طوریکه این استان در دوره مادها، هخامنشی، ساسانی و اسلامی در مسیر هگمتانه ـ شوش در موقعیت ویژه ای قرار داشته و پل کشکان نیز در 50 کیلومتری جنوب خرم آباد در این مسیر احداث شده است.

پل های گاومیشان، شاپوری، پل آجری، پلدختر، کلهر، کشکان و شکسته از جمله پلهای تاریخی لرستان هستند که بیش از هزار و 400 سال قدمت تاریخی دارند و از معماری و هنر و پل سازی منحصربه فرد برخوردارند.

منحصر به فرد ترین پلهای تاریخی دنیا

تعداد زیادی از این پلهای حیرت انگیز با طول بیش از 200 متر و چشمه طاق هایی به طول بیش از 30 متر جلوه هایی از فناوری و معماری پیشینیان خردمند این دیار را به نمایش گذارده اند.

این در حالیست که  در حال حاضر کار ثبت جهانی شش پل شاخص استان لرستان از جمله شامل پل کشکان، پل شکسته، پل کلهر، پلدختر، پل گاومیشان و پل زال در دستور کار قرار گرفته است.

بنابر این گزارش یکی از مولفه های لازم برای ثبت جهانی پلهای تاریخی لرستان منحصر به فرد بودن آنها است، به طوریکه پلهای تاریخی این استان در جهان دارای ویژگی های منحصر به فردی است.

به عنوان مثال پل تاریخی کشکان دارای پایه هایی به مساحت بیش از 200 متری و همچنین ارتفاع بلندی به اندازه یک ساختمان 12 طبقه است که مساحت پایه ها و ارتفاع پل کشکان در هیچ پلی در دنیا وجود ندارد.

همچنین پل شکسته لرستان نیز که متعلق به دوره ساسانی است تنها پلی در دنیاست که تمام سنگ بوده و حجم بزرگ این پل نیز از دیگر ویژگی های منحصر به فرد پل شکسته استان لرستان است.

پل گاومیشان نیز از دیگر پلهای منحصر به فرد لرستان است که ویژگی خاص آن مربوط به دهانه این پل است به طوریکه پل گاومیشان بزرگترین دهانه پلهای تاریخی جهان را به خود اختصاص داده است.

عظمت و موقعیت قرارگیری پل تاریخی "پلدختر" و همچنین "سلسله بودن" پل تاریخی "کلهر" از جمله ویژگیهای خاص این بناهای تاریخی است که در مورد هیچ پل دیگری در دنیا صادق نیست.

همچنین ویژگی منحصر به فرد دیگر پل تاریخی "کلهر" این است که متعلق به دوره های مختلف تاریخی بوده به طوریکه پل کلهر مربوط به پنج تا شش دوره تاریخی است.

پل شاپوری، عامل ارتباط لرستان و خوزستان

پل شاپوری یا طاق پل شکسته در قسمت جنوبی شهر خرم آباد واقع شده و عامل ارتباط غرب استان (طرهان) با شرق و از آنجا به خوزستان و تیسفون (پایتخت ساسانیان) بوده و احتمالاً برای توزیع آب نیز مورد بهره برداری قرار می گرفته است.

طول این پل 312 مترو ارتفاع آن 10.75 متر است که از 28 چشمه طاق و 27 پایه تشکیل شده و سطح هر پایه 61 متر و فاصله بین دو پایه 7.5 متر است.

هم اکنون پنج چشمه طاق پل سالم بوده و مابقی بر اثر عوامل طبیعی تخریب شده است. چشمه طاقهای پل به صورت جناقی ساخته شده و سبک سازی پل در قسمت طولی پل در زیر روگذر پل صورت گرفته است و پایه های پل و موج شکنهای آن به صورت لوزی شش ضلعی از سنگ ساخته شده است.

مصالح پل را سنگهای قلوه رودخانه ای و لاشه سنگ در چشمه طاقها و از سنگ های پاکتراش در قسمت پایه ها استفاده شده است. کف پل سنگ فرش و از نوع سنگ بلوک قرمز است که در اثر فرسایش آب از صورت کادر بودن خارج شده است.

این پل عظیم و دیدنی مربوط به دوره ساسانی و به شماره 1058 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

پل دختر، اثر ارزنده معماری پیش از اسلام

پل دختر که از آثار ارزنده معماری پیش از اسلام در لرستان محسوب می شود در ورودی شهر پلدختر واقع شده است. این دومین پلی است که در لرستان بنام "کر و دت"  مشهور است.

هرچند این بنا در قرن 4 ه.ق مورد مرمت و تجدیدبنا قرار گرفته است اما اصل آن بنا به احتمال قریب به یقین مربوط به دوره ساسانی است.

جهت پل شرقی غربی و طول آن 270 متر است. پایه های پهن و قطور این پل که از سنگهای پاک تراش ساخته شده اند در داخل رودخانه هنوز پابرجاست.

در حال حاضر تنها یک طاق از پل موجود است که جاده خرم آباد - اندیمشک از زیر آن می گذرد. بلندای این طاق 18 متر از سطح آسفالت است و نزدیک به 30 متر از آب رودخانه ارتفاع دارد. درباره وجه تسمیه پل برخی آنرا منتسب به ایزدبانو آناهیتا می دانند.

بی تردید این پل اهمیت ویژه ای در ارتباط بین مناطق جنوب با غرب و مرکز و شمال داشته و علاوه بر اتصال لرستان و ایلام راه اصلی شاپور خواست به جندی شاپور شهر قدیمی خوزستان (دوره ساسانی) به شمار می رفته است.

این بنا به شماره 1678 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

پل گاو میشان، فاتح رودخانه سیمره

پل گاومیشان در فاصله 30 کیلومتری شهرستان پلدختر و بر فراز رودخانه سیمره در حد فاصل استانهای ایلام و لرستان احداث شده است. جهت پل شمال شرقی به جنوب غربی است.

طول این پل حدود 175 متر و عرض گذر سطح پل نزدیک به 8 متر و 20 سانتیمتراست و در حال حاضر دارای 6 چشمه طاق است.

عرض چشمه اصلی این پل حدود 33 متر و 70 سانتیمتر و مصالح اصلی آن را ملات، آجر و سنگ تشکیل می دهند. معماری پاتاقها به سبک معماری دوره ساسانی است اما در چشمه طاقها آثار مرمت دوره های صفوی و قاجاری دیده می شود.

بنا به گفته برخی مورخان نامگذاری این پل به "گاومیشو" به جهت پرورش گاومیش در منطقه بوده است اما با توجه به اهمیت گاو در آیین مهر پرستی ممکن است این نام از آیین مهرپرستی ماخوذ شده باشد.

این پل که از بناهای عظیم دوره ساسانی است به شماره 2222 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

پل کشکان، مسیر راه باستانی شاپور خواست

پل کشکان در بخش چگنی برروی رودخانه ای به همین نام و در مسیر راه باستانی شاپور خواست به طرهان احداث شده است. در متون تاریخی از آن به عنوان کژکی یاد شده است. طول پل حدود 320 متر و عرض هریک از دو چشمه شرقی آن 23.20 متر است. ارتفاع آن در بالاترین قسمت 26 متر و در کوتاهترین قسمت 10 متر است و از 12 طاق پل تنها سه دهنه آن تخریب شده و بقیه هنور سالم هستند .برخی از پایه های پل باسنگهای بزرگ وحجاری شده ساخته شده اند. مواد و مصالح این بنای سترگ از سنگ ، گچ و آجر تشکیل شده است.

در کنار این پل بقایای سه پل دیگر از دوره های گذشته وجود دارد که با مشخصات پلهای ساسانی قابل مقایسه هستند.

بنای فعلی منسوب به آل حسنویه و مربوط به قرن 4 ه.ق است که به شماره 355 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید است.

پل کلهر، پلی منحصر به فرد در پلدختر

این پل در بخش معمولان از توابع شهرستان پلدخترواقع شده است و پایه های آن بصورت بیضی شکل است؛ از ویژگی های آن می توان به وجود سکویی در داخل دو پایه اصلی پل نام برد که این سکو از 12 پله ساخته شده و کاربرد آن دقیقاً روشن نیست ولی احتمالاً به عنوان پشت بند از آنها استفاده شده است.

رنگ ملات پل در قسمت پایه ها متمایل به قرمز رنگ است که به علت ترکیب آن با یک نوع شنهای قرمز رنگ و همچنین یک نوع گیاه به نام تره پی Tarahpey استفاده شده است.

کتیبه ای در قسمت غربی پل بر سینه کوه بالاتر از مسیر گذر روی پل به طرف شمال غربی آن به دستور بدر بن حسنویه نوشته شده است و قرینه آن در قسمت جنوب بر سینه کوه وجود داشته که متأسفانة به علت عملیات راهسازی تخریب گردیده است.

این پل در ادوار مختلف مورد استفاده قرار گرفته است ولی بیشتر قسمتهای آن مربوط به زمان بدر بن حسنویه ( 374 هـ .ق ) است.

این بنا به شماره 2586 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

منبع : خبرگزاری مهر 

پیشینه تاریخی لرستان در بخش صنایع دستی

گزارش تصویری - تشریحی/

سفر به دیار "مفرغ" و "ورشو"/ مشتاقان صنایع دستی رنگارنگ بشتابند

خرم آباد - خبرگزاری مهر: لرستان با قدمت دیرین در زمینه های مختلف تاریخ، فرهنگ و تمدن دارای صنایع دستی بی نظیری است که تنوع آن در کمتر نقطه ای از کشور مشاهده می شود.

به گزارش خبرنگار مهر، پیشینه تاریخی لرستان در بخش صنایع دستی، درخشان است و آن را باید در آثار کشف شده از غار "کلماکره" جستجو کرد.

کلماکره غاریست طبیعی و باستانی در شهرستان پلدختر که زیبایی قابل توجهی دارد. اشیاء به غارت رفته شامل ریتونها، بشقاب ها، پیکرکها و بسیاری از انواع اشیاء بی نظیر است که اکنون در موزه هایی چون لوور، متروپولیتن و بریتیش میوزیوم به نمایش گذاشته شده اند.

تعدادی از اشیاء مربوط به این غار توسط ماموران کشف و در اختیار میراث فرهنگی قرار گرفت و اکنون در موزه ایران باستان و موزة قلعه فلک الافلاک نگهداری می شوند.

صنایع دستی هر قوم و ملتی، معرف ذوق و خلاقیت‌های آنان در پاسخ به ضرورتهای مادی و معنوی در مرحله مشخصی از گسترش تاریخی است. صنایع‌دستی تجلی ویژگی‌های فرهنگی و مظهری تمدن انسان‌های هر جامعه در گذر تاریخ است.

نمایشگاه صنایع دستی - حریم قلعه فلک الافلاک

در استان لرستان صنایع‌دستی ثمره دست‌هایی است که عشق را از قلب خود جاری ساخته و با انگشتان خود با یاری تار و پود بر گلیم و جاجیم ترسیم کرده و یا با تلنگرهای چکش آن را حک می‌کنند.

صنایع دستی لرستان در سه نوع متمایز عشایری، روستایی و شهری شکل گرفته‌اند. بیشتر تولیدات صنایع دستی عشایری به مصرف خانوار می‌رسند و کمتر به بازار عرضه می‌شوند.

انواع صنایع‌دستی عشایر استان لرستان عبارتند از سیاه چادر، چیت، قالی و گلیم. صنایع دستی روستایی را قالی، گلیم، رنگرزی و جاجیم‌بافی تشکیل می‌دهند و عمده صنایع دستی شهری نیز خراطی، نمدبافی، قلم زنی، ورشوسازی، قالی، موج و گلیم بافی هستند.

فرش بافی، نماد ذوق و هنر زنان لر

قالی بافی و فرشهای سنتی لرستان جز بافته های سنتی ایران است که در زمره فرشهای هندسی قرار داشته و به صورت ذهنی بافته می شوند. از ویژگی های مهم آنها استفاده از طبیعت، محیط اطراف، باورها، عقاید و رسوم محلی در طراحی نقوش این گونه قالی است.

سابقه فرش بافی در لرستان را با توجه به نمونه های موجود یکصد و پنجاه ساله تخمین می زنند. بارون دوبد، سیاح روسی در سال 1840 در سفرنامه خود، به قالی بافی زنان لر اشاره می کند اما سابقه قالی بافی در لرستان به سالهای قبل از سفر بارون دوبد بر می گردد چرا که بخش مهمی از قطعات مفرغی که از استان لرستان بدست آمده و با نام گیوه با سنجاق، سوزن و امثال آن وصف شده اند سکهای قالی بافی هستند و قلابی که معمولاً در سر آنها با پیکره های کوچک گوزن، بز کوهی و ... ساخته شده بطور مشخص برای گرفتن با انگشتان و کوبیدن قالی است.

گلیم، نمونه دیگری از صنایع دستی لرستان

گلیم یا در زبان محلی "له" یکی دیگر از دست بافته های عشایر لرستان است. این دست بافته که برای مفروش کردن سیاه چادرها به کار برده می شود به وسیله تمدار بافته می شود. گلیم را در ابعاد متفاوتی می بافند که معمولاً اندازه گلیم های بافته شده توسط زنان عشایر 2*1.5 یا 3* 1.5 است.

مدت زمان لازم برای بافت هر گلیم حدود یک هفته است و در صورتیکه زنان همسایه با هم همکاری داشته باشند شاید کمتر از این مدت لازم باشد.

زنان عشایر معمولاً در ییلاق به بافت "له" یا گلیم اقدام می کنند زیرا در ییلاق تقریباً شیر دوشی و تهیه لبنیات به علت آبستن بودن دامها متوقف می شود لذا زنها اوقات بیشتری برای بافتن بدست می آورند.

زنان عشایر پس از ریسیدن نخهای نسبتاً ظریف، آنها را رنگ کرده و سپس برای تثبیت آنها کلاف نخ را در ماده ای به نام گنل که در یک گیاه کوهی به همین نام گرفته شده قرار می دهند بدین ترتیب نخ ها برای بافت آماده می شوند سپس تمدار (دار افقی) را آماده کرده و بافتن "له" را شروع می کنند.

سیاه چادر، همزاد کوچ عشایر لرستان

سیاه چادر که در گویش عشایر لک، "داوار" یا "سیاه مال" و در گویشهای لری و بختیاری به ترتیب "داوار" و "بهون" خوانده می شود مهمترین و شایعترین گونه مسکن عشایری است که از موی بز سیاه بافته می شود.

هر سیاه چادر از دو قسمت مساوی به نام لت تشکیل می شوند و هر لت از 5 تا 6 تخته - نوارهای به عرض 40 تا 60 سانتیمتر و به طول 6 تا 16 متر - فراهم می آید که تعداد تخته ها و طول آنها با وضعیت اقتصادی خانوار، ارتباط مستقیم دارد.

در بافت سیاه چادر حداکثر وجود چهار زن ماهر بافنده کفایت می کند. در بین زنان عشایر، درمراحل بافتن سیاه چادر، نوعی همیاری و تعاون وجود دارد.

چیت، نمونه دیگری از صنایع دستی لرستان

چیت یکی از رایجترین دست بافته های زنان عشایر لرستان بوده که در میان همه عشایر لرستان به همین نام موسوم است. مواد اولیه مورد نیاز برای این دست بافته نی، پشم و مو است. به دلیل وفور "نی" در زیست بوم قشلاقی عشایر، این وسیله درمنطقه گرمسیر بافته می شود.

 چیت تقریباً با اندکی تغییر در میان همه عشایر کوچرو لرستان اعم از بختیاری ها و عشایر شمالی لرستان تهیه و بافته می شود و موارد استفاده از آن نیز یکسان است. چیت حصاری حصیری مانند است که اطراف چادر را با آن محصور می کنند.

ماشته، دست بافته ای رنگارنگ از هنر زنان لر

یکی ازهنرهای بومی رایج در این استان ماشته است که با دار مخصوصی به نام جیلا بافته می شود. این دست بافته از چهار قطعه نواری شکل به عرض 50 سانتی متر و به طول 2 متر تهیه می شود سپس به صورت عرض به هم دوخته و متصل می شوند و یک تخته کامل را به ابعاد 2در2 به وجود می آورند.

ماشته موارد استفاده متعددی دارد که اهم آنها عبارتند از رختخواب پیچ که معمولاً در جهیزیه دختران دو یا چند تخته قرار می دهند، زیر انداز کف اتاق و سیاه چادر و ...

بافت ماشته با توجه به ضرورت و نیاز آن در زندگی به سالهای دور می رسد و در مورد پیشینه تاریخی و سوابق حضور آن در این خطه نمی توان به آسانی سخن گفت؛ اما به استناد برخی متون و شواهد عینی از زمان سلجوقی، صفوی تا عهد قاجار از رونق زیادی برخوردار بوده است. چنانچه دهکده "کارخانه" در دشت سیلاخور محل اسکان کارگران بافنده بوده است.

برای تهیه این دست بافته از دو نوع نخ استفاده می شود. نخ های پشمی که به طور عمده با همان رنگهای طبیعی سفید، سیاه و قهوه ای مورد استفاده قرار گرفته و در صورت نیاز توسط رنگرز رنگ می شود و دوکهای نخ مصنوعی خارجی که از رنگ بندی و استحکام بیشتری برخوردارند.

عمده ترین طرحی که در بافت ماشته استفاده می گردد طرح شطرنجی است که آنرا حقه می گویند.

ورشو، اوج هنرمندی مردمان لرستان

صنعت ورشو سازی در گذشته های نه چندان دور در شهر بروجرد رونق فراوانی داشت و بخش وسیعی از بازار قدیمی این شهر را به خود اختصاص می داده است.

گستردگی این هنر به حدی بوده است که نام شهر بروجرد و ورشو با هم آمیخته شده است. این فلز به صورت ورق از کشور آلمان و لهستان به ایران وارد می شده است و با داشتن جلا ومقاومت طولانی در مقابل پوسیدگی ، آنرا "ژرمن سیلور" نیز اطلاق می کردند.

هنرمندان دیار بروجرد، با استفاده از فن چکش کاری و خم کاری با استفاده از دستگاههای ساده و همچنین نیروی بازوی خود، به خلق آثار فلزی بسیار زییایی از ورقهای ورشویی می پرداختند که از جمله می توان به ظروف غذا خوری، سماور، سینی، قندان، چایدان، گلاب پاش و ... اشاره کرد.

از برجسته ترین هنرمندان این حرفه می توان استاد علی میناگر، مرحوم استاد رئوف، مرحوم استاد قریب، استاد رضا گلدوز، استاد محمد باد آور، استاد علیرضا شاددل، استاد ماشاء اله فرخی و ... را نام برد.

گیوه دورزی

گیوه دوزی یکی از صنایع دستی رایج در لرستان است. گیوه از دوقسمت اصلی "زیره" و "رویه" تهیه می شود. ساخت زیره به وسیله دو لایه چرم که یکی از آنها توسط اشخاصی به نام "آجیه کو" با نخهای نسبتاً ضخیمی آج انجام می شود. پس از آج با استفاده از لایه های مقوا و چرم زیر آجیه شده دوره دوزی و آماده اجرا و مراحل بعدی کار که شامل بافت دور گیوه و نیز رویه آن است با استفاده از نخ های نازکتر و ظریفتری با سوزنهای کوچک و ریز بافته می شود.

در مرحله آخر بافت قسمتهای خارجی به طرز زیبا و ماهرانه ای انجام می شود. پس از اتمام کار بافت که توسط زنان خانه دار و به عنوان کاری جنبی صورت می گیرد استاد کار گیوه دوز، مابقی کار یعنی قرار دادن پارچه مناسب و چسباندن آن داخل گیوه به وسیله سریشم و نیز چرم دوزی پشت پاشنه و بعضاً میخ کوبی پاشنه جهت جلوگیری از ساییدگی را انجام می دهد.

به هر روی مطابق اظهار نظر مسئولان میراث فرهنگی استان لرستان صنایع دستی لرستان به لحاظ تکنیک و فن شناسی در رتبه اول کشور قرار دارد.

عرضه صنایع دستی در حریم بناهای تاریخی لرستان

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان لرستان در این رابطه اظهار داشت: هنرمندان صنایع دستی و هنرهای سنتی استان لرستان با عرضه محصولاتشان در حریم قلعه تاریخی فلک‌الافلاک به استقبال گردشگران نوروزی رفته اند.

قاسم قربانی ادامه داد: به منظور ارائه خدمات بهتر به گردشگران نوروزی در خرم آباد نمایشگاه صنایع دستی و سوغات همراه با اجرای موسیقی محلی در قلعه فلک الافلاک برگزار می شود.

وی افزود: در این نمایشگاه اقلام تبلیغاتی اعم از لوح فشرده و کاست موسیقی محلی و سایر محصولات فرهنگی عرضه می شود.

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری لرستان با اشاره به دایر شدن نمایشگاه و فروشگاه صنایع دستی در دیگر شهرهای استان تصریح کرد: در این غرفه‌ها شاهد به نمایش درآمدن تولیدات صنایع دستی عشایری، شهری و روستایی هستیم.

بهترین فرصت برای عرضه توانمندی صنعتگران لرستان

فرزانه عادلی معاون هنرهای سنتی و صنایع دستی میراث فرهنگی لرستان نیز در این رابطه گفت: ایام تعطیلات نوروزی یکی از بهترین فرصتها برای به نمایش گذاردن توانمندی های صنعتگران لرستانی است.

وی ادامه داد: در این راستا ایجاد بازارچه ها و محلهای عرضه و فروش صنایع دستی در کنار بناهای تاریخی به واسطه بازدید گردشگران در نظر گرفته شده است.

عادلی با اشاره به دایر بودن بازارچه صنایع دستی در کنار قلعه تاریخی فلک الافلاک افزود: ایجاد بازارچه های موقت علاوه بر اثربخشی در زمینه فعالیتهای بازاریابی در حوزه صنایع دستی استان باعث معرفی و اشاعه فرهنگ و هنر اصیل و غنی استان لرستان به گردشگران می شود.

وی عنوان کرد: این ایام زمینه ساز جذب گردشگران و سرمایه گذاران علاوه بر ایجاد فرصت فروش تولیدات صنعتگران می شود.

منبع : خبرگزاری مهر 

ایران طبیعت منطقه ارسباران

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

منبع : خبرگزاری مهر 

سفر به دیار آبشارهای شگفت انگیز/ زیباترین آبشار ایران در لرستان

 

 

خرم آباد - خبرگزاری مهر: فصل بهار، فصل شورانگیز طبیعت لرستان است که دوستداران طبیعت را به خود می خواند تا برای دیدار قطعه ای از بهشت ایران زمین به لرستان، بام طبیعت ایران سفر کنند.

به گزارش خبرنگار مهر، در استان لرستان بیش از 33 رودخانه دائمی جریان دارد که بر اساس حوضه آبریز به سه دسته اصلی تقسیم می شوند. رودهای حـوضـه دز و رودهـای حوضـه کـرخه در مجـموع 96 درصـد سطح استـان را دربـر مــی گیرند و رودهای حوضه مرکزی که سطح کوچکی از شرقی ترین قسمت استان را به خـود اختصاص داده اند.

رودخانه سزار، تیره، رودخانه بختیاری، سرخاب، کشور، سبز، چم چیست، اسک، رودخانه الیگودرز و ازنا از جمله رودخانه های حوضه آبریز دز هستند.

رودخانه سیمره، کشکان، کهمان، دره شهر، گند، خرم آباد و گرگانه نیز حوضه آبریز کرخه را تشکیل می دهند.

این در حالی است که وجود این رودخانه های بزرگ و پر آب موجب ایجاد آبشارهای منحصر به فردی در مسیر جریان این رودخانه ها در دل صخره های این استان شده است.

در حال حاضر بالغ بر 50 آبشار بزرگ و کوچک در پهنه استان لرستان وجود دارد که بخش عمده ای از این آبشارها در مسیر رودخانه های این استان قرار گرفته اند.

این در حالیست که آبشارهای هفتگانه لرستان هر کدام در نوع خود آبشارهای منحصر به فردی هستند که شاید نتوان مانند آنها را در دیگر نقاط کشور مشاهده کرد.

آبشار "شوی یا تله زنگ"، "آبشار بیشه"، "آبشار آب سفید"، "آبشار نوژیان"، "آبشار چکان"، "آبشار سرکانه"، "آبشار وارک" و "آبشار افرینه" از جمله آبشارهای لرستان هستند که هر کدام زیباییهای منحصر به فرد خود را دارند.

آبشار شوی، زیباترین آبشار ایران

آبشار شوی یا "تله زنگ" در جنوب شهرستان دورود و در بین کوه های سر تنگ شوی در حوالی روستای شوی و در 10 کیلومتری ایستگاه راه آهن واقع شده است.

این آبشار که به قولی زیباترین آبشار ایران محسوب می شود؛ آبشاری زیبا ودلنشین است که از غاری بیرون می آید و از گردنه ای بلند به پایین سرازیر می شود.

ارتفاع آبشار 100متر و عرض آن 40 متر است که زیبایی وچشم اندازی کم نظیر را به طبیعت اطراف خود بخشیده است؛ از سوی دیگر اطراف این آبشار زیبا مملو از درختان بلوط، بادام و پوشش گیاهی بسیار مناسب و دیدنی است.

در فصل بهار از سراسر کشور مردم علاقمند برای تفریح به این آبشار منحصر به فرد لرستان روی می آورند و بخشی از اوقات خود را پیرامون زیبای آن سپری می کنند.

گفتنی است این آبشار در گویش محلی به "طاف شوی" معروف است و راه دسترسی به آن از طریق ایستگاه راه آهن تله زنگ می باشد.

آبشار بیشه، تبلور زیبایی

آبشار بیشه نیز یکی از زیباترین آبشارهای کشور است که در ایستگاه راه آهن بیشه در شهرستان دورود واقع شده است.

آب و هوای مناسب و سرسبزی اطراف آبشار و چشم انداز کوه های اطراف سالیانه پذیرای مهمانان ومسافران زیادی از مناطق مختلف کشور شده و این منطقه دیدنی را به عنوان یکی از مناطق توریستی و گردشگری استان تبدیل کرده است.

فاصله این آبشار تا شهرستان دورود که یکی از مسیرهای ارتباطی آن است 35 کیلومتر است.

ارتفاع این آبشار منحصر به فرد ۴۸ متر تا نقطه برخورد با زمین و ۱۰متر نیز از آنجا تا وصل شدن به رودخانه سزار است. همچنین عرض تاج آبشار بیشه بیش از 20 متر می باشد.

از شهرستان دورود به طرف آبشار مناطق دیدنی در کنار رودخانه سزار وجود دارد که می توان به آبشارهای فصلی و دائمی، آبشارهای یخی در زمستان و درختان متنوع اشاره کرد.

فاصله این آبشار دیدنی تا خرم آباد از طریق جاده 64 کیلومتر می باشد.

آبشار آب سفید، آبشاری از دل صخره های الیگودرز

آبشار "آب سفید" نیز آبشاری زیبا و دیدنی در منطقه ذلقی الیگودرز و به فاصله حدود 50 کیلومتری از این شهر است.

ارتفاع این آبشار حدود 65 متر و عرض تاج آبشار آن در فصل پر آبی حدود هشت متر می باشد. این آبشار از دل کوه صخره ای به بیرون سرازیر می شود و سپس در مسافت کوتاهی به یک حوضچه تبدیل می شود.

این آبشار در فصل بهار پذیرای گردشگران زیادی است و پوشش جنگلی و گیاهی در اطراف آبشار زیبایی و طراوت خاصی به این منطقه توریستی داده است.

مسیر شهر الیگودرز تا آبشار آب سفید اتومبیل رو می باشد.

آبشار نوژیان

آبشار نوژیان نیز در 51 کیلو متری جنوب شرقی خرم آباد (بخش پاپی ) واقع شده است و دارای ارتفاع 95 متر و عرض تاج پنج متر می باشد.

این آبشار یکی از زیباییهای طبیعت لرستان است که هر ساله، بسیاری از گردشگران و مسافران را به سوی خود جلب می کند.

گردشگاه جنگلی نوژیان بالای کوه تاف قرار دارد؛ در کوه تاف انواع گیاهان دارویی می رویند که طبیعت بکر این منطقه و همچنین وجود آبشار زیبای نوژیان آن را به محلی زیبا و دیدنی بدل کرده است.

در طول سال و به ویژه فصل پرآبی آبشار نوژیان بسیاری از مردم برای تماشای این آبشار زیبا و همچنین برای جمع آوری گیاهان دارویی به این ناحیه می روند و اوقات فراغت خود را در آنجا سپری می کنند.

راه ارتباطی آبشار زیبای نوژیان از طریق خرم آباد به گردنه نوژیان است؛ جاده دسترسی به این آبشار جاده آسفالته بوده و همچنین می توان از طریق راه آهن و با کمی پیاده روی به دیدار این آبشار زیبا رفت.

آبشار چکان از عجایب و شگفتی های طبیعت لرستان

آبشار چکان در جنوب غربی شهرستان الیگودرز و در دامنه ارتفاعات مشرف بر دره چکان در فاصله 141 کیلومتری شهرستان خرم آباد واقع شده است.

این آبشار شگفت انگیز دارای ارتفاع 30 متر وعرض تاج چهار متر در دل طبیعت بکر و بهشتی لرستان قرار دارد.

این آبشار از درون غاری مشرف بر زمینهای زراعی چکان بیرون می جهد و "طول فوران آن به ده ها متر" می رسد. اطراف آبشار منطقه ای وسیع با فضایی مطلوب و دل انگیز است که در دو الی سه کیلو متری آن امام زاده ای به نام ابوعلی (ع) واقع شده است.

آب این آبشار در اواخر پاییز به مرور خشک می شود و در روز های اولیه شروع فصل بهار مجددا با همان فوران به بیرون می جهد، این آبشار یکی از عجایب و زیباییهای طبیعت استان لرستان محسوب می شود.

در کنار این آبشار دل انگیز پوشش گیاهی ودرختانی همانند گردو، زالزالک، گلابی، چنار، کیکم، بید، بلوط و... وجود دارد.

به سه طریق می توان به دیدن این آبشار زیبای لرستان رفت که از جمله آنها راه ارتباطی دورود به ایستگاه راه آهن سفید دشت به طرف شول آباد با جاده شنی، راه دورود به شاپله،تنگ ناله شنه چکان که این جاده مالرو و مخصوص کوهنوردی است و مسیر الیگودرز با اتومبیل به طرف شول آباد چکان که با اتومبیل تا چند کیلومتری آن جاده وجود دارد.

آبشار وارک، آبشاری با سرچشمه سنگی

آبشار وارک نیز در غرب گردنه نوژیان، بخش پاپی در جنوب شرقی خرم آباد قرار دارد و یکی از زیباترین آبشارهای کشور است؛ فاصله این آبشار تا شهر خرم آباد حدود ۶۰ کیلومتر است.

سرچشمه آبشار وارک یک صخره سنگی است که پس از طی حدود ۱۵ متر از صخره دوم فرو ریخته و آبشار دوم را به وجود می آورد. آبشار وارک در نزدیکی آبشار نوژیان قرار دارد.

در فصل کم آبی ارتفاع قسمت اول این آبشار بی نظیر هفت متر با عرض حدود ۱۲ متر و قسمت دوم 15.5 متر با عرض 5.56 متر است به طوریکه یکی از زیباترین منظره ها را در این منطقه می توان دید.

حداکثر ارتفاع آبشار وارک به ۵۷ متر می رسد و عرضی معادل ۵۰ متر را در بر می گیرد. اطراف این آبشار پوشیده از درختان بلوط، گلابی، زالزالک و.... است.

آبشار سرکانه و افرینه

آبشار سرکانه در روستای گریت بخش پاپی در فاصله 50 کیلومتری شهرستان خرم آباد قرار دارد.

این آبشار زیبا دارای ارتفاع 15 متر وعرض تاج 17 متر بوده و از جمله جاذبه های طبیعی وگردشگری دیدنی استان لرستان محسوب شود.

فاصله این آبشار تا بخش پاپی حدود یک ساعت پیاده روی است. این آبشار در گویش محلی به "تاف هفت چشمه" نیز معروف است. همچنین پوشش جنگلی اطراف آبشار را در ختان بلوط ، زالزالک و مو در بر گرفته است.

آبشار افرینه نیز در کنار روستایی به همین نام در مسیر جاده بین المللی خرم آباد به اندیمشک قرار دارد و آین آبشار زیبا در فصل بهار و تابستان علاقه مندان و گردشگران زیادی را به خود جلب می کند.

به هر حال لرستان این سرزمین زیباییهای خیال انگیز چون تکه ای از بهشت ناب ایران زمین خوان پربرکت خود را گسترانده و قدوم مهمانان نوروزی را انتظار می کشد.

منبع : خبرگزاری مهر 

غار میرملاس که در کوه سرسرخین شهرستان کوهدشت استان لرستان

 

 

"میرملاس" گردشگران را فرا می خواند/ فرصت دیدار میراث 12 هزار ساله 

کوهدشت - خبرگزاری مهر: "غار میرملاس" که در کوه سرسرخین شهرستان کوهدشت واقع شده نخستین غاریست که بر روی دیوار آن رنگین نگاره هایی را یافتند که دارای قدمت نزدیک به 12 هزار سال است.

به گزارش خبرنگار مهر، نقاشی های میرملاس روی دیواره ای سنگی در کمرکش کوه "سرسورن" بر فراز دره میرملاس و در حدود 15 کیلومتری شمال غربی کوهدشت قرار دارند. بر سینه ستبر این دیواره شکوهمند نگاره های شکار، شکارچیان و میدانهای جنگ اقوام بدوی نقش بسته که پیشینه 12هزار ساله دارند.

در کتاب "لرستان در گذر تاریخ" در مورد این غار آمده است: پاره ای از آثار و شواهد غار از جمله نقاشی های بدنه آن قدیمی تر از دوره نئولیتیک و بسیاری از تصاویر و شواهد مکشوفه اش به دوره ی نئولیتیک برمی گردد.

این در حالیست که نقش های میرملاس که هزاران سال است از گزند باد، بوران، آفتاب و آفات با شکوه بر جای مانده اند و رنگ نباخته اند اما با بی توجهی های متولیان امر امروز می روند تا برای همیشه از گردونه روزگار محو شوند.

پرفسور مک بورنی استاد باستان شناس دانشگاه کمبریج که در تیرماه 1348 برای کاوش و بررسی نقاشی های غار هُمیان و میرملاس به کوهدشت سفر کرده بود در گزارش خود چنین به اهمیت سنگ نگاره های تازه کشف شده می پردازد: "نقوش روی صخره های کوهدشت شبیه نقش های مکشوفه در شرق اسپانیا در دوره اخیر، مربوط به دوره ماقبل تاریخ است و تمامی نقوش صخره ای کوهدشت روی بلندی هایی متراکم و در چند کیلومتری جنوب غربی کوهدشت در یک ردیف دایره شکل قرار گرفته اند.

در محل غار تیغه های فلینت و خرده سفال پیدا شد، که دلالت بر سکونت در جوار این برجستگی ها دارد، این نقوش نخستین تجلیات ذوق هنری مردمان غارنشین منطقه کوهدشت لرستان به شمار می رود.

اندازه صورتها در نگاره های سنگی میرملاس بین 10 تا 30 سانتی متر و بیشتر به شکل حیوانات و به گونه نیم رخ هستند. رسم کردن حیوانات به گونه نیمرخ، روشی است که در دوره های گوناگون شکارگری ایران حفظ شده و حتی تا به حال نیز متداول مانده است و سابقه نگارگری در ایران را حداقل به دوره نئولتیکِ حجرِ جدید یعنی حدود 6500 سال می رساند.

من تصور می کنم که این نقاشی ها به وسیله ساکنان لرستان در دورانی که بشر به حالت جوینده خوراک می زیسته است ترسیم شده اند؛دورانی چندین هزار سال پیش از آن که دره ها خشک شوند و انسان بتواند از کوهسار پایین آمده و بیرون از کوهستان زندگی نماید."

خانم ماری لیز لوژن بلژیکی متخصص هنرهای صخره ای نیز در مورد نقوش پناگاه میرملاس می گوید: این نقوش بسیار بی نظیر هستند و مانند اینها را در اروپا نداریم، بنابراین مهم است که حفاظت شوند.

پروفسور گیرشمن پس از کشف غار میرملاس و همیان با مشاهده عکس ها و اسلایدهای آن، چنین اظهار نظر کرده است: "کشف نقاشی ها در یک غار لرستان مطلبی حایز اهمیت است، طی تمام تجسس هایی که درباره کاوش های مربوط به غارهای میهن شما انجام یافته است اعم از آنچه اینجانب در کوههای بختیاری به عمل آورده ام و یا آنچه در بیستون و البرز و کوههای خراسان معمول داشته است همچنین آنچه به وسیله دانشمندان آمریکایی در افغانستان صورت پذیرفته در هیچ جا نقاشی هایی بر روی بدنه سنگ کوهستان دیده نشده است و از اینجا اهمیت موضوع به خوبی روشن می شود."

بنا بر این گزارش، تنها غارنگاره های کرکس و لاسکوی فرانسه و آلتامیرای اسپانیا از لحاظ پیشینه و اهمیت به پای نقاشی غارهای لرستان اعم از میرملاس، هُمیان 1و 2، دوشه، گرارجنه، برد اسبی، یافته و ... می رسند.

منبع : خبرگزاری مهر