کوههای رنگارنگ، صخرههای شکلگرفته در طولها میلیونها سال فرسایش زمین، سنگهای باشکوه نمکی و زیباتر از همه، خاک سرخ؛ اینها جاذبههای تماشایی جزیرهی هرمزند.
کیش، گردشگرپذیرترین جزیرهی ایران است؛ اما کیش از نظر طبیعتدوستان اصلا قابل مقایسه با هرمز نیست. هرچند کیش از نظر آمار مراکز اقامتی و همچنین داشتن امکانات رفاهی، فاصلهی چشمگیری با هرمز دارد، اما اگر بهدنبال گشتن در پاساژهای لوکس و خرید کردن از برندهای معروف نیستید، در هرمز میتوانید لذت خود را از دیدن مناظر بکر طبیعی به حد اعلا برسانید.
هرمز را بیشتر با «خاک سرخ» آن میشناسند، اما در کنار این خاک دلربا، رنگی که در هر گوشه بهچشم میآید، سفید است؛ سفیدی نمک. اگر دست خود را در آبهای جمعشده در جایجای جزیره یا آبهای جاری فرو کنید، به سرعت یک لایه نمک روی پوستتان مینشیند که نشاندهندهی میزان اشباع آب با نمک است. در واقع، این نگین زمینشناسی خلیج فارس روی یک گنبد نمکی استقرار یافته و سنگ نمک متبلورشده در این منطقه بهوفور یافت میشود. در بخش جنوبی جزیره نیز بلورهای عظیم نمک وجود دارد.
از جمله جاذبههای دیدنی جزیرهی هرمز، پستی و بلندیهای شکلگرفته براثر فرسایش است که سطوحی دیدنی را در مقیاسهای مختلف شامل میشوند. «الههی نمک» یکی از همین دیدنیهاست و شامل کوهی نمکی با رنگهای متنوع و سطحی است که به زیبایی تراش خورده. از زیر این کوه نمکی، آب در بستری نارنجیرنگ جریان دارد و صدای آن در فضای خالی از هر نوع آلودگی صوتی، بسیار دلنشین است.
با چندصد متر پیادهروی به سمت ساحل، در راهی که ماسههای نقرهیی در آن جلب توجه میکند، میتوان سنگهایی به اشکال مختلف را دید که هریک با قدرت تخیل بینندگان به حیوانی تشبیه میشوند؛ یکی سر گوسفند، دیگری مرغ و خروس و تا دلتان بخواهد سنگهایی شبیه اژدها در حالتهای مختلف.
شکل سنگها نشان میدهد، در طول هزاران سال که جزیرهی هرمز بهتدریج از آب بیرون آمده، روند فرسایش روی آنها نقشونگار زده است. براساس پژوهشهای انجامشده، عمر زمینشناسی جزیرهی هرمز به 600میلیون سال قبل و عمر بیرون آمدن آن از آب به حدود 50هزار سال پیش میرسد.
در پایان مسیری که از میان سنگهای بزرگ و زیبا میگذرد، با تحمل کمی سختی، به پرتگاه بسیار عمیقی میرسید که آنجا میتوانید در سکوت مطلق، ساحلی رویایی را به تماشا بنشینید.
یکی از آثار تاریخی باقیمانده در جزیرهی هرمز، قلعهای ساختهشده توسط پرتغالی در زمان اشغال مناطق جنوبی ایران است. این قلعه بهمراتب سالمتر و بزرگتر از قلعهی پرتغالیهای جزیرهی قشم است، هرچند به اندازهی آن قلعه، بازدیدکننده ندارد. قلعه پرتغالیهای هرمز پس کشتار وحشیانهای که پرتغالیها در سال 913 در این منطقه داشتند، ساخته شد. هرمز پس از شورشهای مردمی، سرانجام در سال 1031 توسط امامقلیخان که یکی از امرای شاهعباس صفوی بود، آزاد شد.
وضعیت کنونی این قلعه نسبتا مناسب است و بخشهای مختلف آن مانند زندان و سیاهچالهای آن، کلیسا، سربازخانه، آبانبار و ... برای بازدید عمومی آماده شدهاند و مثلا سیاهچالهای زندان قلعه بهشکلی با نورپردازی و قرار دادن اسکلتهایی مصنوعی به بازدیدکننده معرفی میشود که رعب و وحشت هزاران نفری که در آنجا زندانی بودهاند و تا زمان مرگ نیز همانجا نگه داشته میشدند، در عمق وجود هر کسی نفوذ میکند.
در بخشهای مختلف این قلعه، دریچههایی روبه خلیج فارس تعبیه شده که بهدلیل موقعیت استراتژیک جزیره و قلعه، دیدهبانی در آنها از جمله وظایف سربازهای پرتغالی بوده است. به علاوه، توپهای معروف پرتغالیها در گوشهای بهشکل نمادین چیده شدهاند.
همچنین در بخشی از قلعهی پرتغالیها، با استفاده از سنگهای مرجانی، آبانباری بنا شده که وقتی آب باران از میان سنگها میگذشته، تاحدی تصفیه و بهدلیل فضای آبانبار، خنک میشده است.
مهمترین جذابیت جزیره هرمز که در هر گوشهای که چشم بچرخانید، میتوانید از آن لذت ببرید، خاک دلربایش است. براساس مطالعات انجامشده، در هرمز حدود 85 طیف رنگی را میتوان تفکیک کرد؛ قرمز، زرد، آبی، سبز، قهوهای، سفید، خاکستری، نقرهیی، نارنجی، صورتی، طلایی و ... که شامل موادی مانند اکسید آهن، نمک، ترکیبات آتشفشانی هستند. مردم بومی از خاک سرخ بهعنوان ادویه نیز برای پختن یک نوع ماهی استفاده میکنند؛ اما مردم غیربومی آن را به کشورهای دیگر صادر میکنند!
سابقه خارج کردن خاک سرخ از جزیرهی هرمز و انتقال آن به کشورهای دیگر، به دوران پیش از انقلاب اسلامی برمیگردد؛ زمانی که انگلیسیها و پرتغالیها که در این منطقه حاکم بودند، خاک هرمز را در کشتیها بار میزدند و به کشورهای خود و دیگر مناطق میبردند. خاک سرخ هرمز ارزش اقتصادی زیادی دارد و از آن در رنگسازی، تولید شیشه و سرامیک، بتون و سیمانسازی و لوازم آرایشی استفاده میشود.
موزه و نگارخانهی دائمی احمد نادعلیان در جزیرهی هرمز، محلی است که آثار این هنرمند محیطی شناختهشده در عرصههای بینالمللی در آنجا بهنمایش درآمدهاند. این مکان در محلهی قدیمی شهر هرمز و در نزدیکی قلعهی پرتغالیها قرار دارد.
پیش از تبدیل شدن این خانه به «هنرمندسرا» در نوروز 1388، افرادی که مواد مخدر و مشروبات الکلی مصرف میکردند در آنجا جمع میشدند؛ اما حالا این موزه، محلی است که نادعلیان در آنجا به زنان جزیره آموزش میدهد تا با خاکهای رنگی نقاشی کنند. آنها پس طی کردن دورهی آموزشی، آثار خود را در جزیره به گردشگران میفروشند یا به تهران میآورند و با شرکت در نمایشگاههایی، آثار را به هنردوستان عرضه میکنند.
پس از راهاندازی این موزه، بسیاری از مردم بومی علاقهمند شدهاند تا خانههای خود را به گردشگران اجاره دهند، بخصوص در شرایطی که هرمز مرکز اقامتی مناسبی برای گردشگران ندارد.
همچنین رستوران و استراحتگاه مناسبی برای گردشگران در این جزیره پیدا نمیشود و تنها راه برای چشیدن طعم دلپذیر غذاهای محلی، مراجعه به خانهی مردم بومی و آنهایی است که غذا را برای فروش میپزند، البته برای آنکه داغ خوردن غذاهای لذیذ جنوبی بر دلتان نماند، توصیه میشود، در ساعتهای معمول برای صرف ناهار و شام، بهسراغ غذا بروید، چون در هرمز رستورانی نیست که غذای خانگی داشته باشد و این نوع غذاها را مردم محلی میپزند و میفروشند.
هرچند میتوان در طول یک روز، تمام قسمتهای این جزیره را دید، اما اگر قرار باشد از هرکدام از جاذبههای طبیعی آن کمال استفاده را ببرید، به روزها زمان نیاز دارید.
از جملهی دیگر مناطق دیدنی در جزیرهی هرمز به ساحل رنگینکمان، قدمگاه حضرت خضر، بقایای بنایی تاریخی به نام قصر «بیبیگل» و «بیبیصورت»، دشت آهوان و جنگلهای مانگرو میتوان اشاره کرد.
برای گردش در جزیرهی هرمز معمولا از موتور سهچرخ استفاده میشود که فضای کوچکی برای نشستن مسافران در پشت یک موتور تعبیه شده است. البته برخی راهنماهای محلی با وانت گردشگران به دیدن این جزیرهی شگفتانگیز میبرند.
برگرفته از ایسنا
منبع : تبیان