ایران زمین
دیدنیها وزیباییهای ایران . همه جای ایران زیباست ، دوام زیبایی درحفظ ونگهداریست. نه درتخریب دستکاریایران زمین
دیدنیها وزیباییهای ایران . همه جای ایران زیباست ، دوام زیبایی درحفظ ونگهداریست. نه درتخریب دستکاری
بزرگترین گلدان‌های طبیعی جهان در فهرج
یکی از عوارض طبیعی استثنایی و شگفت انگیزترین پدیده‌های بیابانی وجود گونه‌ای از بزرگترین نبکاهای جهان یا گلدان‌های طبیعی در 10 کیلومتری حاشیه جنوبی شهرستان فهرج است.
به گزارش خبرگزاری فارس از فهرج، این شهرستان با چشم‌انداز بسیار زیبای طبیعی همچون نگینی سبز در حاشیه کویر لوت در 260 کیلومتری مرکز استان کرمان قرار دارد.
احمد مستوفی در کتاب دشت لوت وسعت و قدمت آن را خیلی بیشتر از بم معرفی می‌کند و می‌نویسد، فهرج دارای چهار شهر معروف بوده و در زمان سلاجقه اهمیت زیادی داشته به گونه‌ای که جاده ابریشم از آن می‌گذشته و به سراسر دنیا می‌رسیده است.
در گذشته‌های دور پرورش کرم ابریشم در فهرج رواج بسیار داشته، حتی نادرشاه پس از فتح هندوستان به حاکم بم و فهرج نامه می‌نویسد که در ازای پیشکش هندی‌ها از حنا و پارچه‌های ابریشمی فهرج برایشان ارسال کنند.
بر اساس شواهد موجود قدمت فهرج به پیش از ساسانیان می‌رسد در کتاب جغرافیای کرمان تألیف احمد علی‌خان وزیری‌کرمانی «1291ه» آمده است، « فهره از قراء معتبر قدیمی است که در سر راه سیستان واقع شده و جمع کثیری در آن سکونت دارند و فهرجی‌ها از سایر سکنه نرماشیر بم ثروتمندتر هستند».
کلوت‌ها بزرگترین عارضه کلوخی طبیعی در ورودی فهرج
صنعت قالیبافی در فهرج از رونق خوبی برخوردار است، مواد اولیه آنها از شهر کرمان و یا توسط خود بافندگان تامین و قالی‌های بافته شده برای فروش به شهرهای بم و کرمان صادر می‌شود.
تپه‌های شنی در جنوب روستای «حسن آباد چاهدگال» بخش نگین کویر شهرستان فهرج قرار دارد که بر اثر وزش توفان و حرکت شن‌های روان و بادهای سهمگین به وجود آمده و به صورت زنجیری در این منطقه شکل گرفته‌اند و ارتفاع آنها به بیش از 60 متر می‌رسد و منطقه‌ای مناسب برای شن‌نوردی و شن درمانی است.
شن درمانی تپه‌های شنی با وجود اینکه از جاذبه‌های بسیار زیبای طبیعی به شمار می‌روند، خاصیت درمانی هم دارند و بسیاری از مردم برای دردهای مفصلی به این منطقه می‌آیند.
یکی دیگر از مناظر زیبا و بسیار دیدنی شهرستان فهرج کلوت‌ها هستند که در ورودی شهرستان فهرج در مسیر جاده فهرج - نرماشیر و جنوب شهر فهرج حوالی روستای عصمت‌آباد در بخش مرکزی قرار دارند، کلوت‌ها بزرگترین عارضه کلوخی طبیعی در دنیا هستند.
بزرگترین ذخیره‌گاه کهور ایرانی در فهرج
بزرگترین عارضه کلوخی طبیعی دنیا و منحصر به‌فردترین، زیباترین و جذاب‌ترین عارضه کویر هستند، کلوت‌ها بر اثر فرسایش آبی و بادی طی هزاران سال شکل گرفته‌اند و آن‌قدر زیبا و دیدنی هستند که هر بینندهای را به تفکر می‌برد که چگونه شکل گرفته‌اند.
گاهی انسان به فکر فرو می‌رود که شاید کسانی در اینجا زندگی می‌کرده‌اند و این کلوت‌ها دست ساخته بشر است و همواره این مورد توجه و بازدید گردشگران داخلی و خارجی است که بهترین فصل برای بازدید از مناظر زیبایی طبیعی این منطقه فصل پاییز است.
بزرگترین ذخیره‌گاه کهور ایرانی یکی دیگر از زیبایی‌های طبیعی و چشم‌اندازهای این خطه است که با وسعت 107 هکتار در حاشیه روستای کریم‌آباد قرار دارد و این کهورها نقش موثری در تثبیت و جلوگیری حرکت شن‌های روان در این شهرستان دارند.
میل نادری فهرج منبع مهمی برای جذب گردشگران
اثر تاریخی میل قاوردی یا نادری شهرستان فهرج، سالانه پذیرای تعداد اندکی از گردشگران داخلی و خارجی است در حالی که می‌تواند، منبع مهمی برای جذب گردشگران باشد.
عبور از کویر از دیرباز علاوه بر زیبایی‌ها و جاذبه‌های فراوان، رعب و وحشتی را در جان انسان می‌انداخته که امکانات حمل و نقل امروز تا حدی این ترس و دلهره را به فراموشی سپرده، اما کویر هنوز به خاطر دارد، کاروان‌های گذشته را که در این برهوت خشک دچار سردرگمی و تشنگی می‌شدند.
برج‌های باقیمانده از دوره‌های مختلف تاریخی در دل کویر، یادآور زنده شدن امید رسیدن به منزلگاه در دل کاروان‌های مانده در راه است.
فهرج شهر بزرگترین نبکاهای جهان یا گلدان‌های طبیعی
یکی از عوارض طبیعی استثنایی و شگفت انگیزترین پدیده‌های بیابانی وجود گونه‌ای از بزرگترین نبکاهای جهان یا گلدان‌های طبیعی در 10 کیلومتری حاشیه جنوبی شهرستان فهرج در روستای جهان‌آباد است.
درختان و درختچه‌های گز، نبکاها را تشکیل داده‌اند و ارتفاع این گلدان‌های طبیعی به بیش از 20 و در بعضی نقاط به 30 متر می‌رسد و این در حالی است که ارتفاع بلندترین نبکاها در آفریقا به سه متر می‌رسد.
نبکاها عموما در سطوح همواری می‌رویند که میزان ماسه متوسط و سطح آب زیرزمینی بالا و یا از رطوبت کافی برای رشد گیاه برخوردار باشند.
عناصر تشکیل دهنده نبکا شامل ماسه، لای، رس و سیلت است و شکل آنها از اندازه، تراکم و میزان رشد گیاه میزبان است که در شهرستان فهرج درختچه‌های گز از عمده‌ترین گونه‌های میزبان نبکاها هستند.
شرایط به وجود آمدن نبکا به این صورت است که درختان در مسیر حمل فرسایش بادی، مانع ایجاد می‌کنند و سبب تجمع ماسه‌ها در پای گیاه می‌شوند و به مرور زمان تله‌ای از ماسه یا تاجی از پوشش گیاه به وجود می‌آید.
نبکا پدیده‌ای طبیعی است که بر اثر تجمع شن‌های روان در کنار بوته گز بیابانی به وجود می‌آید و به یکی از پدیده‌ها و جاذبه‌های دیدنی کویر در شهرستان فهرج بدل شده است.
.....................................
گزارش از: عظیم میراولیایی
.....................................
انتهای پیام/80013/ی40/د1000
منبع : خبرگزاری فارس
ریگان شهر بلندترین تپه‌های شنی دنیا
یکی از مناظر بدیع و چشم‌اندازهای طبیعی شهرستان ریگان تپه‌های شنی آن است که با وسعت 30 کیلومتر مربع و ارتفاع 75 متر در نوع خود بی‌نظیر است.
به گزارش خبرگزاری فارس از ریگان، یکی از مناظر بدیع و چشم‌اندازهای طبیعی این شهرستان تپه‌های شنی آن است که با وسعت 30 کیلومتر مربع و ارتفاع 75 متر در نوع خود بی‌نظیر است.
بلندترین تپه‌های شنی دنیا در ریگان سابقه‌ای دیرینه دارند و هر روز شاهد افزایش ارتفاع آنها در این شهرستان هستیم.
ریگ‌هایی که در گذشته به آنها ریگ‌های دهلی می‌گفتند که صدای آن اهالی روستاها را به سمت خود می‌کشید، وقتی که مردم روستاها مناسبت‌های مختلفی داشتند و امکان برقراری ارتباط در کوتاه‌ترین زمان وجود نداشت، جارچی‌ها بر بلندای این تپه‌های شنی رفته و اهالی را با خبر می‌کردند.
قدمت تاریخی تپه‌های شنی ریگان
در گذشته آیین‌های سنتی از رونق خاصی در شهرستان ریگان برخوردار بود به طوری که صاحبان عروسی بر این نکته تاکید داشتند که مراسم آنها از جمعیت باشکوهی برخوردار باشد و عروسی به مدت سه روز تا یک هفته ادامه داشت.
در این راستا با توجه به وسعت و تعداد روستاها، دعوت آنها در مراسم عروسی کاری دشوار و سخت بود به همین دلیل با صدای دهل و ساز محلی در بلندترین تپه‌های شنی، اهالی روستاها را در این مراسم دعوت می‌کردند.
تمام موارد ذکر شده نشان از آن دارد که این تپه‌ها قدمت تاریخی داشته و نیاز به ثبت ملی دارند، این روزها که اکثر افراد آب گرم را برای استحمام خود و برطرف کردن امراض استفاده می‌کنند، اما ریگ‌هایی هم در شرق استان کرمان وجود دارند که برای برطرف کردن امراض پوستی و دردهای مفاصل از آنها استفاده می‌شود.
تاریخ مقبره شاه خورشید همزاد با ارگ بم
کویر با حالت خشن و سخت خود طبیعت منحصر به‌فردی دارد که انسان را شگفت‌انگیز می‌کند، وقتی که در کویر هیچ گیاهی رشد نمی‌کند، اما درختان کهور منحصر به فردی وجود دارند که کویر ریگان را سرسبز کردند.
درختان کهوری که قدمت تعدادی از آنها به چهار و نیم قرن می‌رسد و این نشان از پایداری و قدمت کهور ایرانی در ریگان دارد.
اگر به گذشته شهرستان نگاه جزئی داشته باشیم، این شهرستان تا قرن هشتم هجری بزرگترین مرکز تجاری جنوب شرق کشور محسوب می‌شده و عبور جاده ترانزیتی ابریشم از این شهرستان این مطلب را اثبات می‌کند.
وجود بناهای تاریخی از جمله مقبره شاه خورشید در این شهرستان که از 50 اثر موجود تنها اثر ثبت شده در این شهرستان است، تاریخ آن همزاد ارگ تاریخی بم است.
وجود پرآب‌ترین قنات شرق استان در ریگان که در شرف ثبت ملی است از دیگر جاذبه‌های منحصر به‌فرد در این شهرستان است.
ریگان بزرگترین مرکز تجاری جنوب شرق کشور
فرماندار ریگان گفت: این شهرستان دارای جاذبه‌های منحصر به‌فردی است که در نقطه نقطه این شهرستان پراکنده شده است.
مجید اعتمادی در گفت‌و‌گو با خبرنگار فارس اظهار داشت: این شهرستان تا قرن هشتم هجری بزرگترین مرکز تجاری جنوب شرق کشور بوده که بناهای تاریخی این شهرستان نشان از قدمت آن دارد.
وی بیان داشت: درختان کهور منحصر به‌فرد ایرانی در جای جای ریگان نشان از سرسبزی این شهرستان در گذشته دارد به طوری که مکانی برای استراحت گردشگران در این شهرستان است.
فرماندار ریگان با اشاره به قطب گردشگری شرق استان در ریگان افزود: این شهرستان به دلیل جاذبه‌های گردشگری آن در استان بی‌نظیر و بلندترین تپه‌های شنی دنیا در ریگان مکانی تفریحی و درمانی است.
===============
گزارش از : موسی ملائیان
===============
انتهای پیام/80014/ی40/د1000
منبع : خبرگزاری فارس
طراوت «چاه‌نوروز» در حاشیه جازموریان خشکیده
روستای چاه‌نوروز در شهرستان قلعه‌گنج یکی از اماکن تفریحی فراوانی است که در حاشیه جازموریان خشکیده و عطشان در فصل بهار پذیرای میهمانان نوروزی است.
به گزارش خبرگزاری فارس از قلعه‌گنج، این شهرستان در سال‌های قبل از تاریخ دارای تمدنی بسیار بزرگ و کهن بوده است و اکنون مورخان برای این گنجینه وسیع تمدن نام قلعه‌گنج را بهتر می‌دانند.
قلعه‌گنج که در جنوب کرمان واقع شده است، همانند شش شهر دیگر جنوب کرمان از فرهنگ و گویش خاص و منحصر به‌فردی برخوردار است که اوج این فرهنگ در میهمان‌نوازی مردمان این خطه پدیدار است و کباب‌بره شیرمست غذای مخصوص میهمانان این منطقه زبانزد خاص و عام است.
تاریخ و قدمت این کهن سرزمین مکتوب است، اما اشیای کشف شده در کاوش‌های باستانی یا ضبط شده از دست سارقان میراث فرهنگی نشان از قدمتی همزاد با تمدن بین‌النهرین و شاید قبل‌تر دارد که جام گفتگوی تمدن‌ها که در سال 2001 در سازمان ملل معرفی شد از آثار منطقه رمشک قلعه‌گنج بود.
روستای چاه‌نوروز در دامنه کوه دستگرد
اماکن تفریحی فراوانی در حاشیه جازموریان خشکیده و عطشان در فصل بهار وجود دارد که ذکر هر کدام مجال این پهنه را دارد، اما برای نوروز امسال به روستای چاه‌نوروز در دامنه کوه دستگرد می‌رویم.
در هفت کیلومتری جاده قلعه‌گنج به منوجان، روستای چاه‌نوروز قرار دارد، خانه‌های قدیمی و سنتی و کپرهای زیبای همزاد تاریخ این منطقه در کنار دو رودخانه فصلی قرار گرفته است و وارد روستا که می‌شوید، خانه‌های بافت قدیمی و تنورهای گلی هنوز بوی نان محلی را می‌دهند.
مردان روستا در سال‌های خشکسالی به حاشیه خلیج فارس رفتند و برخی برگشته و در شهر ساکن شده‌اند، زنان روستا نیز در حال زندگی روزمره خود و گاه در حال پخت نان هستند و بچه‌های روستا هم در حیاط خرمایی باغچه‌ها مشغول بازی هستند.
پرندگان مهاجر آوازخوان بهار هستند
از وسط روستا به طرف سدهای خاکی قدیمی که بر روی رودخانه‌ها بسته شدند، حرکت می‌کنیم بر روی هر رودخانه سه سد متوالی بسته شده است که در فرادست آنها مناظر زیبا و معجزات خداوندی دیده می‌شود که ایام تعطیل پذیرای مسافران بسیاری است.
درختان کهور و کنار در حاشیه رودخانه سایه‌گستر میهمانان است و سایبان زیبای نخل‌های خودرو برای خانواده‌های میهمان مکانی مفرح مهیا کرده است.
پرندگان مهاجر که برای استراحت این بندهای سیمانی را برگزیدند، آوازخوان بهار هستند و بازیچه کودکانی که برای گردش و تفریح با خانواده خود این بندها را انتخاب کردند.
انتهای پیام/80004/س30/ض1002
منبع : خبرگزاری فارس
بهار دلنشین در باغ «روضه ارم» منوجان
باغ روضه ارم در فاصله سه کیلومتری مرکز شهر منوجان در منطقه‌ای کوهستانی و خوش آب و هوا واقع شده و مرکز جذب گردشگران است.
به گزارش خبرگزاری فارس از منوجان، شهرستان منوجان در جنوب استان کرمان واقع شده و شغل اکثر مردم این شهر کشاورزی است به طوری که 98 درصد اشتغال این مردم را شامل می‌شود.
سطح زیر کشت محصولات باغی به حدود 7 هزار و 500 هکتار و زراعی بیش از 6 هزار هکتار را شامل می‌شود که در صورت مساعد بودن شرایط آب و هوایی و اقلیمی و در سال‌های پر باران این سطح زیرکشت به حدود 15 هزار هکتار نیز می‌رسد.
در منطقه منوجان نخل‌های فراوانی وجود دارد که هر کدام از آنها نام مخصوص به خود از جمله خاروگ، آل‌مهتری، مُحمدی، شاهانی، مُرداسَنگ، خنیزی، مضافتی، کلک‌سرخ، نباتی، نگار، آب‌دندان، هَلیلی، شَکَری، کَریتَه، قربانی و گوَردیال را دارند.
وقار و متانت و ایستادگی نخل‌های مرتفع و شکوهمند این دیار که همچون نگهبانی دلیر به پاسداری مشغول هستند، هر بینندهای را مسحور می‌کند.
قلعه تاریخی منوجان چون پیری خسته و خاموش اما استوار
از جمله جاذبه‌های تاریخی و گردشگری منوجان می‌توان به قلعه تاریخی منوجان که در مرکز شهر واقع شده، اشاره کرد، قدمت این قلعه تاریخی به دوران تیموریان می‌رسد و بنای آن بالای مرتفع‌ترین نقطه شهر قرار گرفته است.
مصالح به‌کار رفته در این مجموعه سنگ، خشت و گِل است، این قلعه به واسطه موقعیت خاص آن همیشه مورد توجه حکام و پادشاهان و در دوران حکومت سلاجقه در کرمان که یکی از ادوار باشکوه و بارونق محسوب می‌شود، جایگاه مهمی داشته است.
از حمله «غزها» در حکومت «آل مظفر» این دژ تسخیرناپذیر به مدت سه ماه در محاصره «شاه شجاع» بوده و از حمله غزه‌ها در حکومت آل مظفر و تیموریان و پس از آن مأمن و پناهگاه مردم یا حکام و والیان بوده است چنان که در دوره حکومت آل‌مظفر این دژ تسخیرناپذیر شاهد واقعیات متعدد مهمی بوده است.
این قلعه تاریخی و برج و بازوی مستحکم و استوار در دوران‌های گذشته مأوای مهم و معتبری برای اهل آن منطقه به شمار رفته است، قلعه منوجان در اعصار و ادوار گذشته مورد تهاجم و تجاوز اقوام و طوایف زیادی قرار گرفته و با این همه تا سده اخیر آباد و مورد استفاده بوده است.
با بررسی سفال‌های کشف شده در قلعه چنین استنباط می‌شود که از اوایل اسلام تا قرون هفتم و هشتم هجری این قلعه مسکونی بوده و زندگی در آن تداوم داشته است .
این قلعه چون پیری خسته و خاموش سرگذشت سالیان دراز رنج و آسایش مردمان این دیار را به یاد دارد.
هزاران هزار تاریخ در دل قلعه تاریخی منوجان با شکوه ایستاده‌اند و در برابر سیلی‌های زمانه و حوادث تاریخی چه سخت پایداری کرده‌اند.
باغ روضه ارم منوجان مرکز جذب گردشگران
از دیگر مکان‌های بسیار دیدنی، سیاحتی و زیبای منوجان، باغ روضه ارم است که در فاصله سه کیلومتری مرکز شهر منوجان در منطقه‌ای کوهستانی و خوش آب و هوا واقع شده است.
این باغ پوشیده از درختان قدیمی تنومندی همچون انبه، جم، نخل‌های خرما، پرتقال، لیموترش و نارنگی است، چشمه‌سارهای جاری، نهرهای آب با صدای شرشر دلنواز، آواز پرندگان، درختان سر به فلک کشیده، سایه‌سارهای باصفا، کرانه آبی آسمان، ارتفاعات صخره‌ای در کنار هوایی دلپذیر و مطبوع همه و همه مناظر بسیار دلنشینی را برای علاقه‌مندان به طبیعت و تفریح در این باغ ایجاد کرده است.
باغ روضه ارم همه ساله مرکز جذب مردم محلی و گردشگران داخلی و خارجی در فصول بهار و تابستان به شمار می‌رود این باغ به ویژه در فصل بهار دلنشین و دلربا است.
.................................
گزارش از: عبدالله سراجی
.................................
انتهای پیام/80006/ق30/ض1002
منبع : خبرگزاری فارس
محوطه تاریخی کنارصندل جیرفت + تصاویر
فارس از تپه‌های باستانی کنارصندل جیرفت که یکی از تاریخی‌ترین و پربازدیدترین نقاط گردشگری در جنوب کرمان هستند، گزارش می‌دهد.
به گزارش خبرگزاری فارس از جیرفت، بر اساس کاوش‌های باستان شناختی، حوزه فرهنگی هلیل‌رود به طور کلی در طول هزاره سوم از شکوفایی و رونق بسیار زیادی برخوردار بوده است، چنان که در محدوده این شهرستان بقایای یکی از نخستین شهرهای ساخته شده به دست بشر با تمام ویژگی‌های یک شهر آن چنان که در ادبیات باستان‌شناسی مطرح است، شناسایی شده است و محدوده این شهر به طور دقیق مطابق است با روستای کنارصندل امروزی که در فاصله حدود پنج کیلومتری غرب شهر عنبرآباد و 30 کیلومتری جنوب شهر جیرفت واقع است.
روستای کنارصندل در فاصله حدود پنج کیلومتری غرب شهر عنبرآباد و 30 کیلومتری جنوب شهر جیرفت واقع شده است که کاوش‌های باستان‌شناختی در محوطه باستانی کنار صندل به سرپرستی "یوسف مجیدزاده" در تپه‌های جنوبی و شمالی کنارصندل، گورستان محطوط آباد در 800 متری شرق تپه جنوبی و گورستان قلعه کوچک در چهار کیلومتری شمال غرب روستای کنار صندل در روستای قلعه کوچک انجام شد.
پس از شش فصل پژوهش باستان‌شناسی می‌توان چنین گفت که به نظر می‌رسد در طول هزاره سوم پیش از میلاد دو تپه جنوبی و شمالی کنارصندل، بخش‌هایی از شهر بزرگی به وسعت تقریبی دو تا سه کیلومتر بوده‌اند، شهر حدود 800 متر از محل کنار صندل جنوبی در جهت شرق تا بستر کنونی هلیل‌رود و 1400 متر به سمت شمال تا کنارصندل شمالی کشیده شده بود، همچنین وجود قطعات سفال نشان می‌دهد که شهر دست کم 800 متر به سمت غرب، یعنی تا ساحل بستر باستانی هلیل‌رود و دست کم 500 متر در جهت جنوب امتداد داشته است.
تپه جنوبی کنار صندل: این تپه‌ای است تقریبا بیضی شکل که حدود 21 متر از سطح زمین‌های اطراف بلندی دارد، این تپه را بقایای سازه‌ی غول آسایی می‌دانند که بر بالای تپه باستانی کهن‌تری ساخته شده و به احتمال زیاد بارویی به عرض حدود 11 متر آن را در میان گرفته بود.
زمانی این دژ با 25 تا 26 متر ارتفاع نسبت به زمین‌های پیرامون در قلب شهر بزرگی قد برافراشته بود، در ادامه کاوش‌ها در دامنه غربی تپه یک فضای راست گوشه‌ای در ابعاد حدود 25 متر مربع به دست آمد که در دیوار خشتی جنوبی آن در درون فرو رفتگی تاقچه مانندی نقش برجسته‌ای آشکار شد، این نقش برجسته که ارتفاع 115 سانتمیتر از آن بر جای مانده است از انتهای دامن که تا زیر زانو را پوشانده شروع شده و از سینه به بالای آن از میان رفته است، بالا تنه آن که متعلق به یک مرد است که برهنه بوده که با رنگ زرد رنگ‌آمیزی شده است، زمینه دامن وی نیز با رنگ قرمز رنگ‌آمیزی شده و چند ردیف موازی شامل مثلث‌های توپر به رنگ سیاه در فواصل منظم بر این زمینه ترسیم شده است که در واقع نقش و نگار آن را تشکیل می‌دهند.
در فاصله حدود 120 متری شرق تپه یک زباله دانی بزرگ آشکار شد که از این زباله‌دانی تاکنون بیش از 300 اثر مهر به دست آمده است که به نظر می‌رسد این اثر مهرها در ارتباط با تامین امنیت محتویات کیسه‌های کوچک، سبدهای کوچک و دیگر ظروف کوچک بوده‌اند، این مدارک مهرسازی بر روابط تنگاتنگ این منطقه با فرهنگ‌های همزمان عصر مفرغ در میان رودان، دره سند و آسیای مرکزی اشاره دارند، تنوع موجود در هنر مهرسازی حکایت از این دارد که کنار صندل جنوبی در مرکز شبکه فعالی از تجارت راه دور قرار داشته است.
در فاصله حدود 550 متری شرق تپه جنوبی در فصل‌های نخست کاوش بقایای کوره و مقادیر زیادی سرباره و قطعات فراوان مفرغ از کارگاه‌های صنعتی نشان داشت، اما با گسترش کاوش در این بخش تعداد کوره‌ها و ابزار و اشیای فلزی نیز افزایش یافت که این خبر از وجود یک منطقه صنعتی می‌داد.
الواح: یکی از مهم‌ترین یافته‌های باستان‌شناختی لوح‌هایی است که روی آنها کتیبه‌هایی ایجاد شده است، نخستین‌بار در فصل دوم کاوش‌ها در میان آثار مهر به دست آمده بر روی یک اثر مهر نشانه‌هایی از یک خط شناسایی شد، اما به دلیل ابعاد بسیار کوچکش قابل تشخیص نبود، در فصل سوم در تپه جنوبی تقریبا در کف راهروی ورودی قطعه‌ای از یک آجر کتیبه‌دار به دست آمد که این کتیبه از جهت‌های گوناگون اهمیت فراوان دارد.
میان پژوهشگران درباره این کتیبه اختلاف نظر وجود دارد، برخی آن را آغاز ایلامی (این خط در حدود 2900 سال پیش از میلاد در شوش پدیدار شد و از طریق راه‌های بازرگانی به سرعت گسترش یافت که این خط اساسا خطی تصویری است که در آن هر تصویر معادل یک کلمه) دانسته شده و برخی دیگر آن را خط ایلامی نوشتاری (همه نوشته‌هایی که از این خط بر جای مانده‌اند از آن یک شاه ایلامی هستند به نام کوتیک، این‌شوشینک هستند که در حدود سال 2250 پیش از میلاد در تمدن ایلام فرمانروایی داشته است و پس از مرگ فرمانروای یاد شده منسوخ شد) می‌دانند. مجیدزاده در این زمینه عقیده دارد: اگر ما در مورد وجود خط اصطلاحاً ایلامی نوشتاری در جیرفت اتفاق رأی داشته باشیم، باید بپذیریم که در حوزه‌ی هلیل با نسخه کهن‌تری روبرو شده‌ایم که سیصد تا چهار صد سال کهن‌تر از کتیبه‌های ایلامی نوشتاری به دست آمده در ایلام است.
تپه شمالی کنار صندل: کاوش‌های باستان‌شناختی صورت گرفته مشخص کرد که در این تپه دو سکوی غیرهمسطح وجود دارد که سکوی زیرین به نام سکوی اول و سکوی بالایی به نام سکوی دوم شناخته شد، در فصل چهارم کاوش پیگردی در ضلع شرقی تپه منجر به آشکار شدن بر دیواری شد که با تداوم پیگردی به مرور سراسر ضلع شرقی سکوی دوم هویدا شد.
بر روی این ضلع چهار برج راست گوشه به طول هشت و عرض چهار متر قرار گرفته است، فاصله برج‌ها از یکدیگر بین 17 تا 19 متر است، ارتفاع باقیمانده برج‌ها و سکو در بخش‌های مختلف متفاوت بود، بیشترین ارتفاع باقیمانده به حدود سه و نیم متر می‌رسید که با توجه به آثار باقیمانده به نظر می‌رسد بلندی اولیه سکوی دوم بیش از 10 متر بوده است.
سال 1384 اقدام به بازسازی بخشی از این سکو با توجه به شواهد به دست آمده شد، سکوی اول نیز با توجه به شواهد موجود حدود چهار متر بلندی داشته است، در گوشه شمال غربی و زیر سکوی دوم فضاهای معماری به دست آمد که حاکی از وجود استقرارهای قدیم‌تر است از مشاهده آثار و بقایای دو سکوی باقیمانده می‌توان گفت اندازه هر ضلع در سکوی اول یا سکوی زیرین در حدود 220 متر و در سکوی دوم در حدود 120 متر برآورد می‌شود، دو سکوی یاد شده به صورت مطبق بوده و بر روی هم قرار می‌گرفته‌اند که این حالت مطبق بودن بنا در عکس هوایی به خوبی مشاهده می‌شود.
در بخش فوقانی سکوی دوم آثار کوزه‌های دوره اسلامی دیده می‌شود که در زمان احداث موجب تخریب سکوی احتمالی سوم شده است که مجیدزاده این آثار را بقایای یک بنای بزرگ مذهبی و مربوط به اواخر هزاره سوم پیش از میلاد می‌داند، هر چند تاریخ‌گذاری قطعی بنا جای تأمل دارد، اما با توجه به مواد فرهنگی به‌دست آمده نظیر قطعه سفال‌های فراوانی که در کاوش بخش‌های مختلف تپه به دست آمد، می‌توان گفت سفال تپه شمالی به لحاظ مشخصات ظاهری چون فرم و نقش متفاوت از سفال تپه جنوبی است، وجود قطعه سفال‌های شاخص و شناخته شده دوره تاریخی حوزه که در کاوش‌های باستان‌شناسی تپه شمالی کنار صندل به دست آمده است، احتمال تعلق این سازه عظیم را به عنوان یک بنای بزرگ مذهبی به دوره‌های تاریخی مطرح می‌کند.
دوره نخست استقرار در مطوط آباد: در محوطه باستانی مطوط آباد با وسعتی بیش از هشت هکتار در فاصله حدود سه کیلومتری جنوب غربی شهر عنبرآباد و در بستر کنونی تا کناره غربی هلیل‌رود قرار دارد. این محوطه همچنین در فاصله حدود 800 متری شرق تپه جنوبی کنارصندل قرار دارد و دارای دو دوره فرهنگی است.
طی این کاوش‌ها که البته هنوز به اصطلاح باستان‌شناسان به "خاک بکر" (سطحی که نخستین استقرارهای انسانی و لایه فرهنگی از آن آغاز می‌شود و زیر آن دیگر هیچ ماده‌ی فرهنگی وجود ندارد)، نرسیده‌اند در زیر لایه گورستانی متعلق به هزاره سوم پیش از میلاد یک لایه استقراری متعلق به هزاره چهارم پیش از میلاد شناسایی شد.
از مطالعه مواد فرهنگی این محوطه به دست آمده این نتیجه حاصل می‌شود که در هزاره چهارم پیش از میلاد حوزه فرهنگی هلیل‌رود با برخورداری از مراکز فرهنگی با تمدن‌های همزمان خود در غرب(استان‌های فارس و خوزستان) و مناطق دوردست‌تری مانند میان رودان در ارتباط فرهنگی – تجاری بوده و شبکه‌های بزرگی از تجارت و بازرگانی کالا را برقرار کرده بودند.
دوره دوم مطوط آباد (گورستان عصر مفرغ): روی لایه‌های استقراری عصر مس در دوره بعد یعنی عصر مفرغ، گورستانی ایجاد شد که به واسطه شباهت آثار به دست آمده از این گورستان با آثار به دست آمده از حفاری‌های علمی تپه کنار صندل جنوبی می‌توان آن را به استقرار بزرگ شهرنشینی عصر مفرغ کنار صندل نسبت داد.
در واقع در بسیاری از بخش‌های ایران در این دوره بود که گورستان‌های بزرگ و متمرکز بیرون از محل‌های استقراری شکل گرفتند تا پیش از این اجساد زیر کف منازل مسکونی و یا در محدوده روستا دفن می‌شدند، بخش بزرگی از این گورستان را غارتگران میراث فرهنگی به ویرانی کامل کشیده‌اند و صدها گودال در آن حفر کرده‌اند، کاوش در این گورستان به امید یافتن قطعات استخوان و دانه‌های ریزی که از چشم غارتگران پنهان مانده بود، آغاز شد و نتیجه‌های بسیار موفقیت‌آمیزی از جمله ده‌ها مهره‌ی گردبند از سنگ لاجورد، فیروزه و طلا، قطعاتی از ظروف و مجسمه‌های مفرغی، قطعاتی از ظروف تزیینی از سنگ کلریت به دست آمد.
دستیابی به این قطعات در مطالعات باستان‌شناختی این حوزه فرهنگی اهمیت فراونی دارد و پاسخی است به آن‌هایی که در نوشته‌های خود در انتصاب و تعلق ظروف بازیافتی به گورستان‌های پیش از تاریخی و محوطه‌های باستانی جیرفت تردیدهایی ابزار داشته‌اند.
انتهای پیام/2655/ب40/ض1002
منبع : خبرگزاری فارس