منبع : باشگاه خبرنگاران
ترمه در یزد قدمتی چند صد ساله دارد و این هنر اصیل منحصر به استان یزد است و هنوز در هیچ کجای کشور، اقدام به تولید و بافت ترمه نشده زیرا این هنر صنعت اصیل، سختیها و دشواریهای خاص خود را دارد.
به گزارش خبرگزاری فارس از یزد، ترمه بافی یکی از هنرهای اصیل شهر یزد است و فوت و فنهای بافت سخت و دشوار آن تنها در دست و ذهن هنرمندان سختکوش و پیگیر یزدی است و هنوز در هیچ کجای کشور اقدام به تولید ترمه نشده است زیرا جهان اکنون ترمه را به نام یزد میشناسد.
ترمه در گذشته در چند طرح و رنگ محدود میشد و اغلب برای لباس خوانین، رومیزی، جهیزیه عروس و در برخی موارد مراسم ترحیم استفاده میشد اما اکنون ترمه کاربردهای مختلفی پیدا کرده و به نظر میرسد بازار تولید و فروش آن نسبت به گذشته متفاوت شده است.
رنگ ترمههای قدیمی اغلب قهوهای و قرمز بود و اکنون نیز اصیلترین ترمهها را در این دو رنگ میشناسند اما در حال حاضر طرحها و رنگهای ترمه بسیار متنوع شده و هر سلیقهای را جذب میکند و شاید به همین دلیل باشد که ترمه توانسته حتی در بازارهای جهانی نیز جای خود را پیدا کند.
نحوه کار و بافت دستگاه و پارچه ترمه
دستگاه ترمه بافی از نوع چهاروردی است و برای بافت ترمه نیاز به یک نفر بافنده و یک نفر گوشواره کش است.
استادکار در قسمت پایین و پشت دستگاه مینشیند و گوشواره کش در بالای دستگاه استقرار مییابد و کارش انتخاب و تعیین نخهای مخصوص برای ایجاد نقش بر روی پارچه و هدایت نخها به پایین برای انجام کار بافت است به همین دلیل طرحهای زیبایی که روی ترمه مشاهده میشود، حاصل همکاری و هماهنگی استادکار بافنده و گوشواره کش است.
این کار از هنرهای بسیار دشوار، حساس و نیازمند به ظرافت و ریزبینی است و هنر دست این هنرمندان ظریف است که ترمه را به عنوان دستبافتهای زیبا زینتبخش خانههای مردم میکند.
یکی از تولیدکنندگان بزرگ ترمه در یزد در مورد کاربردهای ترمه به خبرنگار فارس گفت: ترمه از زمان صفویه رایج شده و قدمت بافت آن به آن دوران باز میگردد اما مصارف آن محدود بوده و بیشتر خوانین و شاهزادگان برای تزئین در لباسهای خود از ترمههای ابریشمی استفاده میکردهاند.
* از مصارف محدود گذشته تا کاربردهای متعدد ترمه در حال حاضر
محمدرضا رضایی عنوان کرد: استفاده دیگر ترمه، بقچه عروس، جانماز و سجاده و در نهایت یک یا دو رومیزی بوده است که البته مورد آخر بیشتر مربوط به افراد ثروتمند بوده و عموم مردم معمولا توان استفاد از آن را نداشتهاند و از پارچههای معمولی برای این امر استفاده میکردهاند.
وی عنوان کرد: ترمه برای مراسم ترحیم نیز در گذشته مورد استفاده قرار میگرفته و اکنون نیز این نوع مصرف هنوز مرسوم است اما محدودترین میزان استفاده از آن اکنون برای همین بخش است.
رضایی در مورد مصارف و کاربردهای ترمه در حال حاضر بیان کرد: ترمه اکنون به دلیل تنوع در رنگ و طرح، بسیار کاربردیتر شده و از لباس تا رومیزی و ... مورد استفاده قرار میگیرد.
* ترمه اکنون حتی در دوخت و تزئین لباسهای بانوان نیز مورد استفاده قرار میگیرد
این تولیدکننده بزرگ ترمه یادآور شد: اکنون از کوسن و بالشتهای گرد، پشتی، رومیزی، روپشتی، جانماز و سجاده و ... گرفته تا مانتو و جلیقه و کفش و کیف و ... از ترمه استفاده میشود.
رضایی عنوان کرد: بسیاری از مردم از ترمه در لباسهای خود به عنوان خرج کار استفاده میکنند و از آن برای تزئین لباس یا حتی بخشی از لباس استفاده میکنند.
وی افزود: در شهر یزد، ترمه اکنون در جهیزیه همه عروسها اعم از بیبضاعت و بابضاعت وجود دارد و از جانماز و جا قرآنی گرفته تا رومیزی، روی اپن و .... از ترمه استفاده میشود و متناسب با رنگ وسایل خانه، از رنگهای متنوع ترمه استفاده میشود.
رضایی ادامه داد: اکنون حتی تقاضای بسیاری برای دوخت روتختی، بالشت و ... از ترمه نیز وجود دارد و کارهای اصیل و بسیار زیبایی در این زمینه به مردم عرضه شده است.
* ترمههای قهوهای و آبی بیشترین بازار فروش را دارند
وی بیان کرد: ترمههای قرمز، قهوهای و آبی اکنون بیشترین متقاضیان را دارد و نسل جوان اغلب ترمههای رنگی به ویژه آبی را میپسندند.
این تولیدکننده ترمه با اشاره به تهدیدهای بازار ترمه عنوان کرد: چینیها ترمههای ماشینی را به بازار یزد ارائه کردهاند یا کارهایی که روی آنها ملیله و سرمهدوزی شده به بازار عرضه کردهاند که وجود این کارها، تا حدی بازار ترمه را تحت تاثیر قرار داده اما افرادی که به دنبال کارهای اصیل و زیبا و سنتی هستند، هرگز ترمه را با این نوع از صنایع دستی مقایسه نمیکنند.
وی عنوان کرد: در دهه گذشته، ترمه جایگاه خود را از دست داده بود اما به تازگی دوباره بازار آن رونق گرفته و حتی گردشگران خارجی نیز تمایل به خرید ترمه دارند.
رضایی با اشاره به اینکه استفاده از ترمه در دوخت و تزئین لباسها بسیار به بازار آن کمک کرده است، افزود: اکنون بسیاری از خریدهایی که میشود برای تزئین لباس و هماهنگ کردن کفش و کیف است و طرحهای زیبایی نیز به این منظور تولید شده است.
* سرمه دوزی بر روی ترمه سلایق بسیاری را جذب کرده است
وی ادامه داد: در دهه گذشته، کار سرمه دوزی بر روی ترمهها متناسب با کاربرد آنها نیز باب شده و این امر توانسته مشتریان بسیاری را به خود جلب کند زیرا کار دست روی ترمههای ساده زیبایی بسیاری به این پارچهها میدهد.
رضایی در مورد طرحهای ترمه نیز اظهار داشت: بته جقه، پای ثابت طرحهای ترمه است و بسیاری از آن به عنوان نماد سرو یاد میکنند و سرو نیز در فرهنگ ایرانی همواره نماد ایستادگی بوده است.
وی خاطرنشان کرد: نحوه قرار گرفتن طرحهای ترمه بر روی پارچه، نوع کاربرد آن را مشخص میکنند و قدیمیترها این طرحها را بیشتر تشخیص میدهند.
رضایی ادامه داد: از برخی طرحها برای لباس، برخی برای سفرههای عقد و برخی دیگر برای مراسم ترحیم استفاده میشود که اغلب فروشندگان، خود خریداران را در این زمینه راهنمایی میکنند.
* ترمه همچنان اصالت خود را حفظ کرده است
با وجود همه دخالتهایی که چشم بادامیها در بازار صنایع دستی ایران کردهاند، ترمه همچنان اصالت خود را حفظ کرده و حتی تولیدات ارزانقیمت نتوانسته این بازار را متشنج کند.
گرچه در مقاطعی بازار ترمه با چالش مواجه شده است اما آنها که ارزش و اعتبار ترمه را میشناسند، هرگز آن را با دستبافتههای چینی و ... عوض نمیکنند و آنها که ارزش و اعتبار ترمه را نمیدانند، در دایره مشتریان این دست بافته سنتی و ارزشمند نمیگنجند.
این روزها تنوع ترمه حتی گردشگران خارجی را نیز تحت تاثیر قرار داده و آنها از ترمه برای تزئین لباسهای خود خریداری میکنند و به مقادیر زیاد به کشورهای خود میبرند ضمن اینکه از ترمههای تزئین شده با سرمه نیز به عنوان رومیزی و ... استفاده میکنند.
اینکه هنوز ترمه نتوانسته با چالش جدی در مواجهه با محصولات چینی و ... مواجه شود، جای بسی امیدواری است و این نشان از ارزش قائل شدن مردم برای هنر دست و صنایع اصیل دارد.
انتهای پیام/2464/صا40/آ3004
منبع : خبرگزاری فارس
منبع : خبرگزاری فارس
هر چه سال 92 پر بود از اخبار کشتار پلنگ در نقاط گوناگون کشور، سال 93 اخبار کشف اجساد بیجان پلنگها مخابره میشود؛ یکی دو تا در پارک ملی گلستان ، دیگری در منطقه حفاظت شده کوه بافق و اکنون در جنگل واتاشان.
تابناک در گزارشی نوشت: دو تن از دانشجویان دکترای منابع طبیعی که برای تحقیقات راهی جنگل واتاشان در منطقه الیمالات (محدوده بین بخش نور و بخش چمستان در شهرستان نور - مازندران) شده بودند، در حین پیمایش متوجه لاشه پلنگی شدند که معلوم بود چندین روز از مرگ آن میگذرد، چراکه در حال تجزیه بود.
ایمان چاپلاق پریدری در این باره به خبرنگار ما گفت: وقتی با پلنگ کشته شده روبهرو شدیم، مراتب را به اطلاع مأموران محیط زیست منطقه رساندیم که به ساعت نکشیده، خود را به ما رسانده و گزارش خود را در این باره به همراه تصویر تنظیم کردند.
او میافزاید: مأموران جسد پلنگ را با خود نبردند، شاید به این دلیل که در حال تجزیه بود و همین فرصتی برایمان فراهم آورد که فردای آن روز (یعنی دیروز، سهشنبه) با همراهی اساتید گروه محیط زیست بار دیگر سری به آن زده و نمونهبرداری توسط ایشان برای تعیین علت مرگ حیوان انجام گیرد.
آن گونه که نتایج بررسیها نشان میدهد، علت مرگ این پلنگ که دو ساله به نظر میرسد، به احتمال زیاد مسمومیت بوده که میتوان احتمال داد، طعمهگذاری مسموم توسط ساکنین روستاهای مجاور این جنگل آن را رقم زده باشد.
نخستین بار سال 87 بود که وجود پلنگ در مناطق جنگلی شهرستان نور تأیید و پیرو آن از ساکنان روستاهای واقع در این مناطق خواسته شد، از تلهگذاری، مواد مسمومکننده حیوانات و مجروح کردن این گونههای نادر خودداری کرده و به محض دیدن پلنگ، به محیطبانان و محیط زیست شهرستان اطلاع دهند؛ درخواستی که دستکم در این مورد به هیچ انگاشته شده است.
آن زمان علت دیده شدن این گونهها در جنگلهای پایین دست، خشکسالی و کم آبی در مناطق کوهستانی و دشتهای بالادست عنوان شد که حیواناتی چون پلنگ را وادار به کوچ کرده بود و از آن تاریخ به بعد، گزارشی مبنی بر دیده شدن پلنگ در این ناحیه گزارش نشده تا امروز که متأسفانه از مرگ یک پلنگ جوان در آن ناحیه خبر میرسد.
از جمله نکات جالب توجه در سخنان دانشجویانی که پلنگ کشته شده را کشف کردند، سخنانی است که به نقل از محیطبانان منطقه نقل میکنند تا دریابیم حراست از نود هزار هکتار زمینهای جنگلی به سه محیطبان واگذار شده که اگر درست باشد، با عدم حراست از آن اراضی تفاوت چندانی نخواهد داشت!
مطلب فوق مربوط به سایر رسانه ها می باشد وخبر گزاری فارس صرفا آن را باز نشر کرده است
بازگشت به صفحه نخست گروه فضای مجازی
انتهای پیام/
منبع : خبرگزاری فارس
کوههای رنگارنگ، صخرههای شکلگرفته در طولها میلیونها سال فرسایش زمین، سنگهای باشکوه نمکی و زیباتر از همه، خاک سرخ؛ اینها جاذبههای تماشایی جزیرهی هرمزند.
کیش، گردشگرپذیرترین جزیرهی ایران است؛ اما کیش از نظر طبیعتدوستان اصلا قابل مقایسه با هرمز نیست. هرچند کیش از نظر آمار مراکز اقامتی و همچنین داشتن امکانات رفاهی، فاصلهی چشمگیری با هرمز دارد، اما اگر بهدنبال گشتن در پاساژهای لوکس و خرید کردن از برندهای معروف نیستید، در هرمز میتوانید لذت خود را از دیدن مناظر بکر طبیعی به حد اعلا برسانید.
هرمز را بیشتر با «خاک سرخ» آن میشناسند، اما در کنار این خاک دلربا، رنگی که در هر گوشه بهچشم میآید، سفید است؛ سفیدی نمک. اگر دست خود را در آبهای جمعشده در جایجای جزیره یا آبهای جاری فرو کنید، به سرعت یک لایه نمک روی پوستتان مینشیند که نشاندهندهی میزان اشباع آب با نمک است. در واقع، این نگین زمینشناسی خلیج فارس روی یک گنبد نمکی استقرار یافته و سنگ نمک متبلورشده در این منطقه بهوفور یافت میشود. در بخش جنوبی جزیره نیز بلورهای عظیم نمک وجود دارد.
از جمله جاذبههای دیدنی جزیرهی هرمز، پستی و بلندیهای شکلگرفته براثر فرسایش است که سطوحی دیدنی را در مقیاسهای مختلف شامل میشوند. «الههی نمک» یکی از همین دیدنیهاست و شامل کوهی نمکی با رنگهای متنوع و سطحی است که به زیبایی تراش خورده. از زیر این کوه نمکی، آب در بستری نارنجیرنگ جریان دارد و صدای آن در فضای خالی از هر نوع آلودگی صوتی، بسیار دلنشین است.
با چندصد متر پیادهروی به سمت ساحل، در راهی که ماسههای نقرهیی در آن جلب توجه میکند، میتوان سنگهایی به اشکال مختلف را دید که هریک با قدرت تخیل بینندگان به حیوانی تشبیه میشوند؛ یکی سر گوسفند، دیگری مرغ و خروس و تا دلتان بخواهد سنگهایی شبیه اژدها در حالتهای مختلف.
شکل سنگها نشان میدهد، در طول هزاران سال که جزیرهی هرمز بهتدریج از آب بیرون آمده، روند فرسایش روی آنها نقشونگار زده است. براساس پژوهشهای انجامشده، عمر زمینشناسی جزیرهی هرمز به 600میلیون سال قبل و عمر بیرون آمدن آن از آب به حدود 50هزار سال پیش میرسد.
در پایان مسیری که از میان سنگهای بزرگ و زیبا میگذرد، با تحمل کمی سختی، به پرتگاه بسیار عمیقی میرسید که آنجا میتوانید در سکوت مطلق، ساحلی رویایی را به تماشا بنشینید.
یکی از آثار تاریخی باقیمانده در جزیرهی هرمز، قلعهای ساختهشده توسط پرتغالی در زمان اشغال مناطق جنوبی ایران است. این قلعه بهمراتب سالمتر و بزرگتر از قلعهی پرتغالیهای جزیرهی قشم است، هرچند به اندازهی آن قلعه، بازدیدکننده ندارد. قلعه پرتغالیهای هرمز پس کشتار وحشیانهای که پرتغالیها در سال 913 در این منطقه داشتند، ساخته شد. هرمز پس از شورشهای مردمی، سرانجام در سال 1031 توسط امامقلیخان که یکی از امرای شاهعباس صفوی بود، آزاد شد.
وضعیت کنونی این قلعه نسبتا مناسب است و بخشهای مختلف آن مانند زندان و سیاهچالهای آن، کلیسا، سربازخانه، آبانبار و ... برای بازدید عمومی آماده شدهاند و مثلا سیاهچالهای زندان قلعه بهشکلی با نورپردازی و قرار دادن اسکلتهایی مصنوعی به بازدیدکننده معرفی میشود که رعب و وحشت هزاران نفری که در آنجا زندانی بودهاند و تا زمان مرگ نیز همانجا نگه داشته میشدند، در عمق وجود هر کسی نفوذ میکند.
در بخشهای مختلف این قلعه، دریچههایی روبه خلیج فارس تعبیه شده که بهدلیل موقعیت استراتژیک جزیره و قلعه، دیدهبانی در آنها از جمله وظایف سربازهای پرتغالی بوده است. به علاوه، توپهای معروف پرتغالیها در گوشهای بهشکل نمادین چیده شدهاند.
همچنین در بخشی از قلعهی پرتغالیها، با استفاده از سنگهای مرجانی، آبانباری بنا شده که وقتی آب باران از میان سنگها میگذشته، تاحدی تصفیه و بهدلیل فضای آبانبار، خنک میشده است.
مهمترین جذابیت جزیره هرمز که در هر گوشهای که چشم بچرخانید، میتوانید از آن لذت ببرید، خاک دلربایش است. براساس مطالعات انجامشده، در هرمز حدود 85 طیف رنگی را میتوان تفکیک کرد؛ قرمز، زرد، آبی، سبز، قهوهای، سفید، خاکستری، نقرهیی، نارنجی، صورتی، طلایی و ... که شامل موادی مانند اکسید آهن، نمک، ترکیبات آتشفشانی هستند. مردم بومی از خاک سرخ بهعنوان ادویه نیز برای پختن یک نوع ماهی استفاده میکنند؛ اما مردم غیربومی آن را به کشورهای دیگر صادر میکنند!
سابقه خارج کردن خاک سرخ از جزیرهی هرمز و انتقال آن به کشورهای دیگر، به دوران پیش از انقلاب اسلامی برمیگردد؛ زمانی که انگلیسیها و پرتغالیها که در این منطقه حاکم بودند، خاک هرمز را در کشتیها بار میزدند و به کشورهای خود و دیگر مناطق میبردند. خاک سرخ هرمز ارزش اقتصادی زیادی دارد و از آن در رنگسازی، تولید شیشه و سرامیک، بتون و سیمانسازی و لوازم آرایشی استفاده میشود.
موزه و نگارخانهی دائمی احمد نادعلیان در جزیرهی هرمز، محلی است که آثار این هنرمند محیطی شناختهشده در عرصههای بینالمللی در آنجا بهنمایش درآمدهاند. این مکان در محلهی قدیمی شهر هرمز و در نزدیکی قلعهی پرتغالیها قرار دارد.
پیش از تبدیل شدن این خانه به «هنرمندسرا» در نوروز 1388، افرادی که مواد مخدر و مشروبات الکلی مصرف میکردند در آنجا جمع میشدند؛ اما حالا این موزه، محلی است که نادعلیان در آنجا به زنان جزیره آموزش میدهد تا با خاکهای رنگی نقاشی کنند. آنها پس طی کردن دورهی آموزشی، آثار خود را در جزیره به گردشگران میفروشند یا به تهران میآورند و با شرکت در نمایشگاههایی، آثار را به هنردوستان عرضه میکنند.
پس از راهاندازی این موزه، بسیاری از مردم بومی علاقهمند شدهاند تا خانههای خود را به گردشگران اجاره دهند، بخصوص در شرایطی که هرمز مرکز اقامتی مناسبی برای گردشگران ندارد.
همچنین رستوران و استراحتگاه مناسبی برای گردشگران در این جزیره پیدا نمیشود و تنها راه برای چشیدن طعم دلپذیر غذاهای محلی، مراجعه به خانهی مردم بومی و آنهایی است که غذا را برای فروش میپزند، البته برای آنکه داغ خوردن غذاهای لذیذ جنوبی بر دلتان نماند، توصیه میشود، در ساعتهای معمول برای صرف ناهار و شام، بهسراغ غذا بروید، چون در هرمز رستورانی نیست که غذای خانگی داشته باشد و این نوع غذاها را مردم محلی میپزند و میفروشند.
هرچند میتوان در طول یک روز، تمام قسمتهای این جزیره را دید، اما اگر قرار باشد از هرکدام از جاذبههای طبیعی آن کمال استفاده را ببرید، به روزها زمان نیاز دارید.
از جملهی دیگر مناطق دیدنی در جزیرهی هرمز به ساحل رنگینکمان، قدمگاه حضرت خضر، بقایای بنایی تاریخی به نام قصر «بیبیگل» و «بیبیصورت»، دشت آهوان و جنگلهای مانگرو میتوان اشاره کرد.
برای گردش در جزیرهی هرمز معمولا از موتور سهچرخ استفاده میشود که فضای کوچکی برای نشستن مسافران در پشت یک موتور تعبیه شده است. البته برخی راهنماهای محلی با وانت گردشگران به دیدن این جزیرهی شگفتانگیز میبرند.
برگرفته از ایسنا
منبع : تبیان